ورزش امری فرابخشی است که مدیریت آن از پیچیدگی‌های ویژه‌ای برخوردار است؛ نهادهای ورزشی هرگز با الگوی دستوری بالا به پایین قابل مدیریت نیستند و موفق‌ترین الگوی مدیریتی در این بخش، الگوی تعاملی و مشارکتی است.
به گزارش ایسنا، رضا شجیع، پژوهشگر جامعه شناسی ورزش در یادداشتی به نقد بودجه ویژه مجلس شورای اسلامی برای فدراسیون‌های ورزشی پرداخته است که در ادامه می‌خوانید:
تخصیص بودجه ویژه مجلس شورای اسلامی برای برخی فدراسیون های ورزشی با واکنش ها و انتقاداتی طی هفته های گذشته همراه شده است؛ در این نوشتار تلاش خواهم کرد این اقدام مجلس شورای اسلامی و آثار آن را از منظر حکمرانی مورد بررسی و تحلیل قرار دهم.
اثر معکوس
فدراسیون هایی که بودجه مضاعف از مجلس دریافت می کنند خود را مدیون مجلس دانسته و از این پس یک رقابت جدید و پنهان برای افزایش بودجه و یا اضافه شدن به فهرست مذکور از سوی فدراسیون های ورزشی آغاز می شود. این نگرانی وجود دارد که لابی‌گری جای ارزیابی عملکرد را بگیرد و مبنای تخصیص بودجه فدراسیون ها در جایی خارج از وزارت ورزش و جوانان تعیین شود. این اتفاق در بلندمدت ورزش کشور را دچار چالش جدی خواهد کرد و با اثر معکوس همراه خواهد ساخت. بودجه و افزایش آن یکی از نه محور توسعه ورزش است که این رویکرد، هشت محور دیگر فرایند توسعه ورزش را به دست فراموشی خواهد سپرد.
شاخص گریزی
مبنا و شاخص های تخصیص بودجه به برخی فدراسیون های ورزشی و علت تفاوت بودجه میان همین فدراسیون ها مشخص و شفاف نیست. اینکه فکر کنیم نمایندگان محترم شاخصی برای مقایسه فدراسیون های ورزشی نداشته اند غیرمنصفانه است؛ منصفانه این است که بیان کنیم افکار عمومی جامعه ورزش، در مورد شاخص های این تعیین بودجه دچار ابهام و سردرگمی هستند. نتیجه اینکه تداوم این اتفاق به عنوان یک بدعت جدید در ورزش کشور، می تواند شاخص های حقیقی توسعه ورزش قهرمانی را به دست فراموشی سپرده و به ساخت شاخص های غیرواقعی و پنهان منجر شود.
ورزش استراتژیک
مجلس شورای اسلامی عملا با تخصیص بودجه اختصاصی برای برخی فدراسیون های ورزشی این پیام را صادر کرد که توسعه برخی ورزش ها برایش راهبردی تر و مهم تر هستند. مجلس شورای اسلامی عملا با این اقدام، فهرست ورزش های استراتژیک کشور را مشخص کرد و ناخواسته این پیام را صادر کرد که توسعه فدراسیون های خارج از این فهرست برایش آنچنان مهم نیست. نکته دیگر اینکه در جمع فدراسیون ها بی بهره از کمک مجلس، اسم یک فدراسیون المپیکی هم به چشم می خورد که این موضوع، منطق کارشناسی انتخاب فدراسیون ها و میزان بودجه تخصیص یافته را با ابهام مواجه می کند.
ایجاد شکاف
این اقدام مجلس شورای اسلامی، باز هم به طور ناخواسته و سهوی، به ایجاد شکاف بین فدراسیون های ورزشی دامن زد. فدراسیون ها به دو دسته برخوردار از نگاه ویژه مجلس و غیربرخوردار تقسیم شدند که این امر به هیچ عنوان از منظر حکمرانی، سیاست مطلوبی محسوب نمی شود.
تضعیف نهاد متولی ورزش
مهمترین پیام این اقدام مجلس که اتفاقا به دنبال کمک ویژه به برخی فدراسیون های ورزشی است، عدم اعتماد به جایگاه حاکمیتی وزارت ورزش و جوانان در تخصیص صحیح و عادلانه بودجه ورزش کشور است. اگر این بودجه از سوی دولت نامتناسب و نامتوازن تعیین شده بود، مجلس محترم می توانست آن را بهبود ببخشد، اما این اقدام مجلس که معتقدم صد در صد با نیت کمک و توسعه ورزش قهرمانی انجام شد، به تضعیف جایگاه وزارت ورزش و جوانان منجر شد و این نهاد را به نهادی درجه دو از منظر سیاستگذاری تبدیل کرد.
سیاست جبرانی
معتقدم سیاست وزارت ورزش برای حذف بودجه فدراسیون های ورزشی برخوردار از کمک و موهبت مجلس، یک سیاست جبرانی برای جبران کمبود منابع مالی بخش ورزش و همچنین اقدامی تعدیلی برای جلب رضایت فدراسیون هایی بود که از این کمک بی بهره ماندند. سیاستی که با روح اولیه اقدام مجلس در تعارض بود و همین موضوع نارضایتی علیرضا دبیر را هم به همراه داشت.
تبعیض مثبت
در نهایت می توان این اقدام مجلس محترم را یک نوع «تبعیض مثبت» برای جبران عقب ماندگی های ورزش در بخش های مختلف قلمداد کرد، بویژه در بخش های فرهنگی ورزش که در اختصاص بودجه برای بسیج ورزشکاران و طلاب نمود پیدا کرده است و از این منظر اقدامی ارزشمند و قابل ستایش محسوب می شود، اما تبعیض مثبت مجلس شورای اسلامی برای ورزش قهرمانی، اقدامی بود که می بایست با بررسی های کارشناسی بیشتری صورت می گرفت.
جمع بندی
ورزش امری فرابخشی است که مدیریت آن از پیچیدگی های ویژه ای برخوردار است؛ نهادهای ورزشی که اکثریت بخش های اجرایی و صف آن، در زمره نهادهای غیردولتی و انتخابی قرار می گیرند، هرگز با الگوی دستوری بالا به پایین قابل مدیریت نیستند و موفق ترین الگوی مدیریتی در این بخش، الگوی تعاملی و مشارکتی است. از این رو نگاه جامع نگر در سیاستگذاری این بخش ضروری است و کوچکترین اشتباه سیاستگذاری در این حوزه می تواند به انحراف اساسی در عمل منجر شود. از این رو امید است نمایندگان محترم مجلس در بازنگری این رویکرد اقدام کرده و به جای تخصیص بودجه به این روش، وزارت ورزش را به سمت تدوین و اجرای یک طرح جامع برای توسعه متوازن ورزش سوق دهند.
انتهای پیام
