به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، سیزدهمین نشست از سلسله نشست‌های سلامت سالمندی با موضوع “پژوهش‌های سالمندی در ایران: چالش‌ها و راهکارهای توسعه” با سخنرانی دکتر ساتیا دورایسوامی، رئیس صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در ایران؛ دکتر محسن شتی، رئیس اداره سلامت سالمندی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ دکتر فرشاد شریفی، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سلامت سالمندی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ دکتر سمیه جهانشیری، مدیر اداره طرح ها و پروژه یابی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی روز سه‌شنبه ۲۲ آذرماه از ساعت ۱۰ الی ۱۲ برگزار شد.
در این نشست که به مناسبت هفته پژوهش و به همت معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، موضوعاتی از قبیل ضرورت پژوهش در حوزه سالمندی، چالش‌ها، مشکلات سالمندی و نیز راهبردها و راهکارهای بهبود و ارتقا در این حوزه مطرح شد.
مشارکت موثر جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در طراحی و اجرای پروژه‌های پژوهشی و اجرایی مرتبط با سلامت سالمندی
در ابتدای این نشست، محمدرضا لک‌پور، معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سالمندی جمعیت، پدیده‌ای فراگیر در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است، گفت: طبق شواهد موجود، تا سال ۲۰۵۰ میلادی جمعیت سالمندان در ایران به بیش از ۲۶ میلیون نفر افزایش یافته و کشور را با چالش‌های جدی همچون کاهش سهم جمعیت در سنین کار، افزایش هزینه مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، ورشکستگی سیستم‌های پرداخت بازنشستگی و سقوط بازارهای مالی روبرو خواهد کرد.
وی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی طی سال‌های گذشته مشارکت موثری در طراحی و اجرای پروژه‌های پژوهشی و اجرایی در حوزه‌های مختلف مرتبط با سلامت سالمندی در کشور داشته و گنجینه‌ای از تجربیات علمی و عملی در این حوزه به همراه دارد، تصریح کرد: اکنون با رویکردی نوآورانه به موضوع سالمندی با هدف و شعار «سالمندی سالم، فعال و خود مراقب» با بهره‌مندی از اساتید، متخصصان و صاحب‌نظران دانشگاهی، اقدام به طراحی و برنامه‌ریزی به‌منظور راه‌اندازی «شبکه ملی پیشگیری، پایش و ارتقاء سلامت سالمندی» در کشور کرده است. راه‌اندازی این شبکه تمامی نیازهای پژوهشی و درمانی سالمندان عزیز را پوشش خواهد داد و همچنین زمینه ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در تمام استان‌های کشور را فراهم می‌کند. امیدواریم این فعالیت‌های علمی، فنی و تخصصی باعث ارتقاء وضعیت سالمندان عزیز در سطح کشور شود.
سهم ۱ درصدی قوانین کشور مربوط به سالمندان است
دکتر سمیه جهانشیری، مدیر اداره طرح‌ها و پروژه‌یابی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی، با استناد به قوانین و آیین‌نامه‌های کشور گفت: تنها ۱ درصد از قوانین تصویب‌شده مربوط به سالمندان است که از این میزان ۶۲ درصد اقتصادی، ۲۲ درصد اجتماعی و ۱۶ درصد رفاهی و بهداشتی هستند. اغلب مصوبات نیز پراکنده یا در قالب آیین نامه اجرایی دولت و سازمان‌ها است.
وی با اشاره به اینکه زمانی اهمیت یک موضوع مشخص می‌شود که در نظام مدیریتی، سیاستگذاری، هدف‌گذاری، تدوین برنامه و بودجه و در تمامی قسمت‌های مختلف مدیریتی کشور آن موضوع دیده شود، تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود راه‌اندازی نظام مدیریت سلامت سالمندی با ترکیب دستگاه‌های حاکمیتی و اجرایی در دستور کار قرار گیرد.
دکتر جهانشیری با بیان اینکه بین یک پژوهشگر حرفه‌ای و پژوهشگر متعهد تفاوت وجود دارد، گفت: پژوهشگر حرفه‌ای به دنبال شناخت مسئله است، در حالی که پژوهشگر متعهد علاوه بر شناخت مسئله، به دنبال کاربست یافته‌های پژوهش و پیاده‌سازی در جامعه است. تولید داده‌ها به تنهایی نمی‌تواند چالش‌های سلامت سالمندی را حل کند، نتیجه پژوهش حاصل عقلانیت غنی شده‌ای است که نگاه سوگیری نداشته باشد.
مدیر اداره طرح‌ها و پروژه‌یابی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه نگاه ما به مسائل در طول زمان تغییر می‌کند و با یافته‌های اولیه متفاوت می‌شود، افزود: مسئله سالمندی به لحاظ فراموضوعی و دامنه گسترده آن نیاز به مطالعه‌های کلان، طولی و کاربردی مستمر دارد تا از یافته‌های آن بتوان در امر تدوین قوانین و مقررات در اسناد بالادستی، بهسازی محیط زندگی، کنترل هزینه‌های درمانی، رفاهی و مراقبتی و در نهایت افزایش کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌ها و کمک به اقتصاد کشور استفاده کرد.
سپری کردن دوران سالمندی سالم با داشتن نگاه پیشگیرانه
وی با بیان اینکه پیری یک فرایند مداوم و پیوسته در سراسر زندگی است، تصریح کرد: نمی‌توان از پیر شدن پیشگیری کرد، اما می‌توان با نگاهی پیشگیرانه، دوران سالمندی سالمی را سپری کرد.
مدیر اداره طرح‌ها و پروژه‌یابی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی، پدیده سـالمندی جمعیت را ناشـی از بهبود استانداردهای زندگی، شـرایط بهداشـتی، اجتماعی، اقتصادیی، کاهش مرگ و میر و افزایش امید به زندگی دانست و توضیح داد: سالمندی بیش از آن‌که با سن تعریف شود، با چگونگی وضعیتِ توانمندی، استقلال، فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شناخته می‌شود. سالمند در فرهنگ عامه کسی است که از جنبه‌های مختلف ناتوان شده است و نیاز به مراقبت و همراهی بیشتر دارد.
وی با بیان اینکه سالمندی جمعیت، محصول توسعه است که همه کشورها را با شدت و ضعف فراخواهد گرفت، افزود: تـا سـال ۲۰۵۰ جمعیت سالمند بالای ۶۵ سال جهان دو برابـر (بیش از ۲۸.۴ درصد جمعیت کل) خواهد شد.
دکتر جهانشیری با اشاره به اینکه سالمندی جمعیت محصول توسعه است و کشورهای توسعه‌یافته، پیرترین جمعیت‌ها را خواهند داشت، تصریح کرد: بیشترین سرعت سالمندی جمعیت، در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه‌یافته اتفاق خواهد افتاد که ناشی از عدم آمادگی و آگاهی کشورها در مواجهه با چالش‌های ناشی از سالمندی جمعیت است؛ بنابراین با مشکلات بیشتری هم مواجه خواهند بود.
وی با استناد به نتایج مطالعه‌ها و آمار تأکید کرد: میزان مراجعه سالمندان به مراکز درمانی و نیز بستری آن‌ها دو برابر بیشتر از سایرین بوده است، بنابراین مهم‌ترین مسئله، هزینه‌ها و مسائل اقتصادی است که سالمندان برای خانواده و نیز جامعه دارند.
مدیر اداره طرح‌ها و پروژه‌یابی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به برخی مطالعه‌های انجام‌شده در حوزه سالمندی گفت: بررسی ابعاد مختلف در حوزه سالمندی از بُعد فردی گرفته تا اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و سپس ترکیب و تلفیق موضوعات، منجر به ثمردهی بهتر نتایج خواهد شد. متاسفانه یافته‌های اکثر مطالعه‌ها در جامعه اجرا نشده‌اند. برای کاربردی شدن موضوع‌ها نیاز است تا به آن‌ها فراکاربردی نگاه شود.
دکتر جهانشیری خاطر نشان کرد: برای غنی‌سازی حوزه سالمندی باید به دنبال رصد به موقع رشد جمعیتی، نیازها و خدمات سالمندی در کشور باشیم. پژوهش‌های علمی اعم از ترسیم وضعیت موجود نیاز سالمندان، تنوع خدمات مورد نیاز آنان، کیفیت زندگی، سبک زندگی، نوع سالمندی (وابسته، فعال و سالم) تبیین مسائل با رویکردهای آینده نگرانه است.
