روزشمار نمایشگاه کتاب تهران/۶
«سرای دانش بنیان و فناوری‌های فرهنگی» در چهارمین روز از نمایشگاه کتاب آغاز به کار کرد. در این روز برخی از مقامات کشوری برای بازدید از نمایشگاه به مصلی آمدند و نشست‌های مهمی نیز برگزار شد.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: چهارمین روز از سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به نسبت روزهای دوم و سوم با کاهش بازدیدکنندگان مواجه بود. متأسفانه عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در زمینه مقابله با شیوع کرونا در روز چهارم نمایشگاه دیده شد اما سیستم اطلاع رسانی نمایشگاه در این روز وضعیت به مراتب بهتری نسبت به سه روز گذشته پیدا کرد. بنرهای معرفی غرفه‌ها در ابتدا و انتهای هر راهرو نصب شدند و راهنمایی مراجعان وضعیت مطلوب‌تری را به خود گرفت.
آمار فروش نمایشگاه در بخش حضوری و مجازی فعلاً تا پایان روز سوم مشخص شده است. بر اساس این آمار تا پایان روز سوم بیش از ۲۵۴ میلیارد ریال کتاب در بخش فیزیکی و ۱۵۱ میلیارد ریال کتاب در بخش مجازی به فروش رسیده است.
رخدادهای مهم: از افتتاح سرای دانش بنیان تا بازدید سخنگویان دولت و شورای نگهبان
در چهارمین روز از سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران «سرای دانش بنیان و فناوری‌های فرهنگی» آغاز به کار کرد. شرکت‌های استارتاپی شتاب دهنده در حوزه فرهنگ در این سرا حضور داشته و به معرفی محصولات خود می‌پردازند.
در این روز علی بهادری جهرمی، سخنگو و رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، برای بازدید از سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به مصلی آمد و با یاسر احمدوند و علی رمضانی، به ترتیب رئیس و قائم مقام نمایشگاه کتاب دیدار و گفت‌وگو و کرد و در ادامه به بازدید از نمایشگاه پرداخت. احمدوند در این دیدار گزارشی از روند برگزاری سی و سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران ارائه کرد و گفت: همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در مصلی، ۱۷۰۰ ناشر در شکل فیزیکی، ۱۱۰۰ ناشر در شکل مجازی و ۱۷۰ ناشر از کشورهای خارجی حضور دارند. در مجموع ۲۸۰۰ ناشر، کتاب‌های تولید شده خود را بر اساس سال مبنای اعلام شده عرضه خواهند کرد. نمایشگاه کتاب تهران، قدم بزرگی برای عدالت فرهنگی به شمار می‌رود.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، از دیگر شخصیت‌هایی بود که در چهارمین روز از سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از این نمایشگاه بازدید کرد و به دیدار با یاسر احمدوند، رئیس نمایشگاه و معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداخت.
مشکلات اتحادیه ناشران افغانستان حل شد
در سه روز نخست سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران غرفه‌های خالی اتحادیه ناشران افغانستان بسیار به چشم می‌آمد و این به دلیل مشکلاتی بود که در زمینه ارسال کتاب‌های ناشران افغانستانی وجود داشت. خوشبختانه از روز چهارم این اتحادیه با ناشرانی چون سعید، زریاب، امیری غرفه، خراسان، صبح امید، نگار واژه و کودکانه در نمایشگاه حضور پیدا کرد.
در چهارمین روز از سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران «سرای دانش بنیان و فناوری‌های فرهنگی» آغاز به کار کرد. شرکت‌های استارتاپی شتاب دهنده در حوزه فرهنگ در این سرا حضور داشته و به معرفی محصولات خود می‌پردازند انتشارات امیری غرفه با کتاب‌هایی چون «دام خرس، حکایت شکست شوروی در افغانستان»، «یادنامه استاد قاسم، بنیانگذار موسیقی معاصر در افغانستان»، «رها در باد»، «افغان مدرن؛ تاریخ یک ملت جهانی»، «در جستجوی دشمن، ملأ عمر و دشمن ناشناس»، «حدود عالم»، تحفه الحبیب»، «تاریخ پنج هزار ساله افغانستان» و… حضور پیدا کرده است. نشر زریاب نیز با عمده آثار مرحوم رهنورد زریاب حضور پیدا کرده است و آثاری چون «پیشگامان شعر نو در افغانستان». صبح امید نیز با آثاری چون «هنر آشپزی در افغانستان»، «کارنامه سیاسی و اجتماعی علامه سید اسماعیل بلخی»، «اکوتوریزم در افغانستان» و… به نمایشگاه آمده است.
بهای پشت جلد کتاب‌ها به واحد پول ملی افغانستان یعنی افغانی است که به ارزش ریالی آن محاسبه می‌شود. قیمت هر افغانی در این روزها ۳۰۰ تومان است. اتحادیه ناشران افغانستان در سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در نیم طبقه شبستان، سالن ناشران بین الملل در راهروی یک غرفه‌های شماره ۲۶ ۲۷ ۲۸ و۲۹ حضور دارد.
گزارشی از نشست‌های فرهنگی مهم این روز
یکی از مهم‌ترین نشست‌های برگزار شده در چهارمین روز از سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، نشست یادبود حجت‌الاسلام والمسلمین علی صفوی شاملو، مؤسس مجموعه «کتابرسان» بود. این نشست با حضور یاسر احمدوند، رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، لعیا یاراحمدی، همسر مرحوم علی صفوی شاملو و محمدجواد یاراحمدی، همکار آن مرحوم در مجموعه کتابرسان در محل غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
یاسر احمدوند در این نشست گفت: شایسته بود، امروز با حضور شخص آقای شاملو از ایشان تقدیر کنیم اما مشیت این بوده که به جای تقدیر از ایشان، به یادشان دور هم جمع شویم. حرکت مجموعه کتابرسان به تمام معنا هدفمند و هوشمند است؛ در این مجموعه، ظرفیت کتاب‌ها و نیاز مخاطب به خوبی شناخته شده است. من چندان با دیگر فعالیت‌های ایشان اعم از فعالیت‌های خیریه خبر نداشتم و بعداً مطلع شدم؛ اما مجموعه کتابرسان ایشان باید به‌عنوان یک کار نمونه معرفی شود. این کار قابلیت نمونه‌سازی دارد چراکه یک مجموعه خالص فرهنگی با منطق درست اقتصادی است.
احمدوند با بیان اینکه فقدان مرحوم صفوی شاملو، ضایعه‌ای بزرگ برای حوزه فرهنگ است، عنوان کرد: امیدوارم تجربیات ایشان به همکارانشان منتقل شود و کار فرهنگی زیبای ایشان به صورت پرقوت استمرار یابد.
رئیس سی‌وسومین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به اینکه کار توزیع کتاب قواعدی دارد، گفت: اگر قرار باشد محتوایی را که می‌پسندید و درست می‌دانید توزیع کنید، کارتان با توزیع معمولی کتاب تفاوت دارد و در اصل توزیع فرهنگی است. این کار ساده نیست و نیازمند اشراف بر محتواست.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مرحوم شاملو بر محتوا اشراف داشت و نیاز مخاطب را هم می‌شناخت، ادامه داد: مجموعه کتابرسان ایشان قابلیت نمونه‌سازی دارد؛ نمونه‌ای که هم شامل اشراف بر محتوا باشد و هم نیاز مخاطب را موردتوجه قرار دهد. مرحوم شاملو، کتاب‌هایی را از طریق کتابرسان توزیع می‌کردند که همه قابل توجه بودند و فروش داشتند. مجموعه کتابرسان بدون پشتوانه مالی توانست یک مجموعه موفق باشد. باید درباره اینکه کتابرسان چه کرد که ضمن حفظ محتوا، توانست یک فعالیت اقتصادی موفق باشد.
در ادامه این نشست، همسر مرحوم شاملو در پاسخ به این پرسش که ایده مجموعه کتابرسان چگونه به ذهن مرحوم صفوی شاملو رسید، گفت: پاسخ به این سوال نیازمند اشاره به سیری است که علی آقا در زندگی خود طی کردند. همان‌گونه که مطلع هستید، در ادبیات دینی ما اشاره‌های زیادی به اهمیت مراقبه، محاسبه نفس، خلوت و تفکر شده است. ایشان از دوران نوجوانی گاهنامه‌هایی از احوالات خود می‌نوشتند و از همان ابتدا متوجه حالات روحی خود بودند.
وی با اشاره به نمونه‌هایی از حالات روحی و فکری مرحوم شاملو گفت: ایشان به حوزه ادبیات و فیلم هم علاقه زیادی داشتند. با این حال در یکی از گاهنامه‌های خود در بیست سالگی درباره حد و اندازه درست تماشای فیلم و اهمیت زیاده‌روی نکردن در این زمینه مطالب جالبی نوشته بودند.
رونمایی از تازه‌های کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
برنامه رونمایی از پنج کتاب مرکز اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی نیز شنبه ۲۴ اردیبهشت در غرفه این انتشارات در سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. در این نشست کتاب‌های «تاریخ سیستان» اثر حمیدرضا سلمانی، «تدوین و تنقیح قوانین و مقررات در ایران» اثر احمدرضا نایینی، «از خدای فلاسفه تا خدای عرفا» اثر شهناز عزیزی، «پیشران‌های مدیریت جهادی در قوه مقننه» اثر مصطفی دلاور پور اقدم و «علوم انسانی اسلامی در رهیافت امام خمینی و آیت الله خامنه‌ای» اثر مهدی جمشیدی رونمایی و به مخاطبان معرفی شدند.
بهروز ایمانی، مدیر گروه تصحیح مرکز اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی در رونمایی از نسخه تصحیح شده کتاب «تاریخ سیستان» گفت: چنان‌که از عنوان کتاب پیداست کتاب تاریخ محلی سیستان و جغرافیای تاریخی آن است و این همان نسخه‌ای است که ملک‌الشعرای بهار بر اساس آن «تاریخ سیستان» را تصحیح و تدوین و آن را به کتابخانه مجلس واگذار کرد که اکنون این نسخه در کتابخانه شماره ۲ موجود است.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، از دیگر شخصیت‌هایی بود که در چهارمین روز از سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از این نمایشگاه بازدید کرد و به دیدار با یاسر احمدوند، رئیس نمایشگاه و معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداخت وی افزود: حمیدرضا سلمانی، تحقیق، تدوین و تصحیح متن نسخه کتاب «تاریخ سیستان» را طی سال‌ها زحمت انجام داده و از زوایای مختلف به این متن نگاه کرده است و با نگاهی جامع و فراگیر آن را از نظر گذرانده است. این کتاب دربردارنده مسائل زبان‌شناسی، مسائل سبکی، واژه‌شناسی، مسائل صرف و نحوی، دستوری، پاورقی‌ها و تعلیقات مفصل است که حاکی از اشراف مصحح به منابع علمی و آبشخورهای تحقیقاتی است.
احمدرضا نائینی، مؤلف کتاب «تدوین و تنقیح مقررات و قوانین ایران» گفت: شاید کمتر اثری درباره تنقیح و تدوین قوانین کار شده است که من از دوره دوم نمایندگی در مجلس شورای اسلامی به این مهم توجه کردم و طی ۲۰ سال به گردآوری اسناد پرداختم. در این کتاب در سه بخش قوانین، مقررات، اصول و قواعد تنقیح قوانین. همچنین به نگاه جدیدی سراغ نظرات حقوق‌دانان رفتم. در رابطه با تدوین و تنقیح قوانین به صورت اعم و اخص توجه کردم که در ۱۸ مورد آنها را بررسی و ضمن بررسی به نکات کوچکی اشاره کردم.
هنوز ابعاد مجاهدت‌های مدافعان حرم مشخص نشده است
از دیگر نشست‌های مهم در این روز، نشست رونمایی از کتاب «داعشی‌ها چگونه می‌اندیشند؟» با حضور جبار شجاعی، عضو هئیت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و سید امیررضا فغانی، مؤلف و مترجم کتاب امروز بود. این نشست در سرای اهل قلم سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
جبار شجاعی در ابتدای این نشست گفت: به نظر لازم است برای اینکه بیش از پیش اهمیت کار مدافعان حرم مشخص شود، به مطالعه و تبلیغ کتاب‌هایی مانند «داعشی‌ها چگونه می‌اندیشند؟» بپردازیم. با مطالعه چنین کتاب‌هایی است که مردم ما متوجه می‌شوند که مدافعان حرم در برابر چه کسانی ایستادند و اگر مقاومت آنها نبود چه افرادی با چه اندیشه و فکری می‌توانستند به جغرافیای کشور ما وارد شوند. بنابراین به نظرم تبلیغ و مطالعه کتاب مزبور برای مردم ما بسیار مفید است.
وی ادامه داد: برای آن‌که کتاب بتواند مخاطب عام را جذب کند در یک مقاله به صورت ساده به بیان موضوع پرداخته شده است. برای ورود به بحث کتاب ابتدا لازم است به یک مقدمه اشاره کنم؛ وقتی امپراتوری عثمانی سقوط کرد. این سوال در میان جهان اسلام مطرح شد که چرا و چگونه امپراتوری عثمانی با آن عظمت سقوط کرد؟
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: در پاسخ به این سوال چهار گفتمان صورت گرفت که جهان اسلام را به دو گفتمان داخلی و خارجی سوق داد و تقابلی میان گفتمان اسلام‌گرا و سکولاریسم شکل گرفت. در واقع در سال ۲۰۱۱ پس از بروز بیداری اسلامی در برخی از کشورهای جهان اسلام نیز با این پرسش مواجه شدند که اکنون چگونه باید حکمرانی کرد؟ تقابل میان این دو باعث شد که به دنبال این بروند که سبک زندگی اسلامی را بر اساس هندسه ذهنی خودشان ترسیم بکنند.
شجاعی اضافه کرد: در این میان گفتمان‌های اقتدارگرای بر این باور بودند که می‌توانند با تفنگ این گفتمان را پیاده کنند. در مقابل دموکرات‌ها بر این نظر بودند که با تکیه بر صندوق رأی و انتخابات اهداف خود را پیاده کنند؛ اما در مقابل همه چالش‌ها و تناقض‌هایی وجود داشت که جهان اسلام را به صحنه منازعه آنها تبدیل کرد که با این منازعات اجتماع را در جهان اسلام پیچیده کردند. به این معنا که اجتماع در جهان اسلام به سمت غیرممکن پیش رفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به رشادت‌های سردار سلیمانی بیان کرد: به نظرم یکی از نکات عظمت شهید سلیمانی که چندان در رسانه‌ها مطرح نشد، تلاش او در رابطه برگرداندن امنیت در جهان اسلام است. او با حضور در صحنه منازعات سعی کرد که امنیت و ثبات را به جهان اسلام برگرداند، تلاشی که به دنبال ایجاد ثبات و صلح اجتماعی در جهان اسلام است. برای بیرون رفتن از صحنه منازعات در جهان اسلام نیاز بود که نخبگان به صحنه بیایند و برای به میدان آمدن آنها نیاز است که صحنه منازعات را بشناسند و بدانند با چه پدیده‌ای مواجه هستند اما متأسفانه نخبگان جهان اسلام در پی پیاده کردن منشورات ذهنی خودشان هستند.
وی افزود: کتاب «داعشی‌ها چگونه می‌اندیشند؟» در پی آن است که به نخبگان بگوید داعش چیست؟ از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ چه افکار و ذهنیتی دارد و از چه ابزاری بهره می‌گیرد؟ و هدف نهایی آن چیست؟ لذا نویسنده با تألیف کتاب می‌خواهد بگوید پس ذهن داعش چیست و نخبگان برای رفع آنچه باید بکنند؟
سید امیررضا فغانی، مؤلف و مترجم کتاب نیز در این مراسم گفت: ریشه‌شناسی پدیده افراطی‌گری یکی از نکات مهم در شناسایی یک پدیده و کنترل آن است. در کتاب «داعشی‌ها چگونه می‌اندیشند؟» سراغ اندیشه علمای وهابیت رفته و نظر و نگاه آنها را به اسلام بررسی کرده است. بعد از آن قدم به قدم جلو رفته و به این نگاه رسیده است که داعش از کجا نشات می‌گیرد. در مساله افراطی‌گری نکته مهم نوع خوانش است؛ نخست چگونه شکل می‌گیرد و دیگر اینکه چه انگیزه‌ای در آن دخیل است؟ در خوانش یک اندیشه دو گروه تاثیرگذارند؛ گروه مغرض و دیگری غیرمغرض.
این مؤلف و مترجم عنوان کرد: کتاب در پی آن است که بگوید افراطی‌گری چگونه شکل گرفته و به کجا می‌رسد. در کتاب «داعشی‌ها چگونه می‌اندیشند؟» که بخشی تألیف و بخش دیگر ترجمه است نویسنده به بیان سرچشمه افراطی‌گری پرداخته است. وقتی کتاب را ورق می‌زنید شاید تا پایان صفحات نامی از داعش به میان نیاید؛ اما در این کتاب به اندیشه داعش پرداخته شده تا خواننده متوجه شود که شاکله فکر داعش از کجاست و چه اندیشه‌ای را در جهان اسلام دنبال می‌کند.
