۱۸۷۰ پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پر استناد ۲ درصد برتر دنیا

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: در چند سال اخیر، تعدادی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد با استفاده از داده های پایگاه اسکوپوس اقدام به ایجاد پایگاه داده و محاسبه شاخصی به نام «شاخص استنادی مرکب» کردند.

فاضل زاده ادامه داد: این فهرست در کشور ما با نام «فهرست دانشگاه استنفورد» شناخته شده و مورد توجه رسانه ها و موسسات قرار گرفته است. هدف این پایگاه داده، ارائه مجموعه ای از سنجه های استنادی استاندارد شده برای ارزیابی تاثیراستنادی دانشمندان در رشته ها و حوزه های علمی مختلف در سطح جهان است.

وی ادامه داد: شاخص استنادی مرکب، مجموعه ای از چند شاخص استنادی مجزا است که پژوهشگران دانشگاه استنفورد در مقاله سال ۲۰۱۶ خود معرفی و محاسبه کرده اند. این شاخص ها مبتنی بر تعداد استنادات دریافتی مقالات دانشمندان و جایگاه های نویسندگی آنها (الگوی هم‌نویسندگی) و شاخص هرش است.

رئیس ISC گفت: بر اساس تازه ترین به روز رسانی این پایگاه داده که منتشر شده، دامنه پوشش داده ها از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱ است. این فهرست دربرگیرنده نویسندگان پراستناد براساس شاخص استنادی مرکب و جزو دو درصد پراستناد در ۲۲ حوزه موضوعی اصلی و ۱۷۶ حوزه فرعی است.

وی اظهار داشت: در آخرین نسخه این پایگاه داده، با محاسبه استنادات فقط در سال ۲۰۲۱، تعداد ۱۸۷۰ پژوهشگر از بین تعداد کل ۲۰۰ هزار و ۴۰۹ پژوهشگر بین المللی با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران حضور دارند.

فاضل زاده گفت: نمودار شماره ۱، روند تغییرات تعداد کل پژوهشگران ایرانی پراستناد دو درصد را در طی سال های گذشته این پایگاه داده نشان می دهد. شایان ذکر است که تعداد پژوهشگران ایرانی در دو سال اخیر در مقایسه با سال های گذشته، رشد چشمگیری داشته است.

نمودار ۱. تعداد کل پژوهشگران ایرانی پراستناد ۲ درصد برتر دنیا در یک سال

وی ادامه داد: در آخرین نسخه این پایگاه داده، با محاسبه استنادات در طول دوره خدمت علمی در بازه ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱، تعداد ۷۱۵ پژوهشگر با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران از بین تعداد کل ۱۹۵ هزار و ۶۰۵ پژوهشگر بین‌المللی حضور دارند.

نمودار شماره ۲، روند تغییرات تعداد کل پژوهشگران ایرانی پر استناد ۲ درصد در دوران خدمت علمی پژوهشگر را در طی سال های گذشته این پایگاه داده نشان می دهد.

نمودار ۲. تعداد کل پژوهشگران ایرانی پراستناد ۲ درصد برتر دنیا در دوران خدمت علمی پژوهشگر

در جدول ۱، تعداد ۸۰ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران که حداقل دارای ۵ پژوهشگر پراستناد ۲ درصد هستند، براساس پایگاه داده استنفورد در سال ۲۰۲۱ ارائه شده است.

جدول ۱. توزیع تعداد دانشمندان پراستناد ۲ درصد برتر در دانشگاه های کشور در سال ۲۰۲۱

در جدول ۲، تعداد ۴۳ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران که دارای بیشترین تعداد پژوهشگر پراستناد ۲ درصد در طی دوران خدمت علمی پژوهشگر هستند، ارائه شده است.

جدول ۲. توزیع تعداد دانشمندان پراستناد ۲ درصد برتر در دانشگاه های کشور در دوران خدمت علمی پژوهشگر

در جدول ۳ – تعداد پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی براساس پایگاه داده در سال ۲۰۲۱ مشاهده می شود. قابل توجه است که توزیع پژوهشگران در حوزه های موضوعی یکسان نیست.

جدول ۳. پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در سال ۲۰۲۱

در جدول ۴، تعداد پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر مشاهده می شود.

جدول ۴. پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر

همانطور که در جدول های ۳ و ۴ مشاهده شد، پنج حوزه موضوعی که بیشترین تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد ۲ درصد برتر را دارد عبارتند از پزشکی بالینی، مهندسی، فناوری های راهبردی (هوش مصنوعی، نانو، فرایندهای ساخت پیشرفته و…)، شیمی، و فناوری اطلاعات و ارتباطات.

در نمودار ۳، تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد ۲ درصد برتر به تفکیک حوزه¬های موضوعی در سال های مختلف نشان داده شده است.

نمودار ۳. توزیع پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر در حوزه های موضوعی طی سال های گذشته

در نمودار ۴، تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد ۲ درصد برتر به تفکیک حوزه های موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر نشان داده شده است.

نمودار ۴. پژوهشگران ایرانی پراستناد ۲ درصد برتر به تفکیک حوزه های موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر