کارشناسان امنیتی منطقه معتقدند: عدم کنترل انتقال سلاح به اوکراین توسط آمریکا و کشورهای غربی باعث ایجاد «بازار سیاه سلاح» در منطقه شده و در آینده ناامنی در کشورهای آسیای مرکزی افزایش خواهد یافت.
به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، کارشناسان قرقیزی از روند انتقال کنترل نشده سلاح به اوکراین و تامین بازار سیاه و ایجاد ناآرامی در آسیای مرکزی ابراز نگرانی کردند.
«عزیز عثمان اف» تحلیلگر سیاسی قرقیزستان در این مورد عنوان کرد: زمانی که آمریکایی‌ها افغانستان را ترک کردند، سلاح و مهمات بسیاری در آنجا به جای گذاشتند این سلاح‌ها به ارزش صدها میلیون دلار بود.
در نتیجه، سلاح های مدرن نظامی به دست شبه نظامیان و گروه‌های افراطی، جنایی افتاد. این امر پیامدهای خطرناکی در بازگشت افغانستان به مسیر صلح آمیز پس از هرج و مرج حاکم داشت.
در اوکراین هم همین اتفاق مشابه جریان دارد، لایحه وام-اجاره آمریکایی-غربی(این قانون وام و اجاره قانونی است که امریکا به هم پیمانان خودش سلاح نظامی میدهد) همچنان مقادیر غیر قابل کنترل سلاح و مهمات، این کشور را تامین می‌کند.
پیش از این رسانه‌ها از برنامه‌های اتحادیه اروپا و ناتو برای تشدید کنترل بر انتقال تجهیزات به اوکراین خبر داده بودند. به گفته تحلیلگران، پیامدهای سیاست کوته بینانه غرب برای پمپاژ سلاح به کی‌یف در دهه‌های آینده محسوس خواهد بود.
این سلاح‌ها از جنوب لهستان از طریق کامیون، وانت، گاهی اوقات خودروهای شخصی در کشور اوکراین پخش می‌شود. از آن لحظه به بعد، ما از محل نگهداری آنها اطلاعی نداریم. هیچ ایده‌ای نداریم که این سلاح کجا می‌روند و به طور کلی، آیا آنها در کشور باقی می‌مانند یا خیر؟!
«ریچارد بلک» سرهنگ بازنشسته نیروی دریایی آمریکا گفته است که موشک‌های ضد تانک Javelin که توسط ایالات متحده عرضه می‌شود دربازار سیاه هر کدام به قیمت 30 هزار دلار فروخته می‌شد و در حالی که برای دولت آمریکا 240 هزار دلار هزینه داشت. با حدود 12 درصد هزینه اصلی، می‌توانید این سلاح‌ها را خریداری کنید و از آنها برای کارهای غیر قانونی استفاده کنید!
اینها حقه‌های کثیفی است که جریان دارد، یعنی در طول 5 ماه از عملیات ویژه نظامی در اوکراین، غرب تسلیحات و تجهیزات به ارزش بیش از 10 میلیارد دلار به کی‌یف ارسال کرده است.
این سلاح‌ها در حال حاضر در کشورهای اروپایی و خاورمیانه دیده می‌شود، آنها همچنین در میان شبه نظامیان سازمان‌های ممنوعه در افغانستان نیز مشاهده شده است.
خطر این است که ایالات متحده و غرب، آسیای مرکزی را به عنوان «نقطه داغ» بعدی می‌بینند. بنابراین وجود سلاح‌های مدرن در جنبش‌های مختلف مانند گروه ترکستان شرقی نگرانی‌های جدی را به وجود می‌آورد.
در آینده نیز تهدیدهای جدیدی از افغانستان با سلاح‌های اوکراینی احساس می‌شود. به ویژه اگر کشورهای منطقه از یکدیگر و تهدیدهای جهانی موجود جدا بمانند.
«طلا بیک جمعه دیلوف» کارشناس امنیت ملی قرقیزستانی نیز در این مورد معتقد است که تحلیل وضعیت اوکراین و اطراف آن نشان میدهد که خطرات در حال افزایش است. یک عملیات نظامی ویژه در واقع به یک «جنگ نیابتی» جهان سوم تبدیل شده است.
وی در ادامه دیدگاه خود را تشریح کرد: این غرب نیست که در جنگ با روسیه با اوکراین متحد است بلکه، برعکس، اوکراین با در اختیار گذاشتن سرزمین و قلمرو خود، منابع انسانی و سایر منابع خود به غرب کمک می‌کند که در جنگ با اوکراین به اهداف خود برسد و روسیه را نابود کند.
در مواجهه با چالش‌های جدید جهانی – در ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، در جنگ تمدن‌ها و ارزش‌ها، با در نظر گرفتن تهدیدات موجود، نوبت منطقه ما فرا رسیده است و ما باید تمام تضادها و اختلافات را فراموش کنیم، سرزنش‌های متقابل را کنار بگذاریم و نشان دهیم که اهمیت داریم.
باید درک کرد که تنها در این صورت منطقه ما فرصتی برای تبدیل شدن به یک سوژه کامل روابط بین‌الملل در نظم نوظهور جهانی به دستاویزی بین بازیگران اصلی ژئوپلیتیک تبدیل نشود.
«مراد بیشنوف» کارشناس امنیتی قرقیزستان نیز تاکید کرد: این واقعیت که وضعیت با عملیات ویژه روسیه در اوکراین به طور کامل وضعیت ژئوپلیتیکی جهان را تغییر میدهد غیر قابل انکار است و به تبع آن جهت گیری اقتصادی، دیپلماتیک و همه روابط نه تنها در اوراسیا، بلکه در فضای جهانی نیز تغییر می‌کند.
روندهای جدیدی در حال ظهور است که نه تنها به مسائل سیاسی و اقتصادی مربوط است، بلکه روند مهاجرت را هم تحت تأثیر قرار میدهد و هر کشوری باید برای این امر آماده باشد.
غرب همچنان در جنگ اطلاعاتی در مورد اوکراین دست برتری دارد و پیروزی‌های جدی در این زمینه کسب می‌کند. فضای رسانه‌ای نیز بر فرآیندهای اجتماعی در منطقه تأثیر می‌گذارد. آنها در جبهه رسانه‌ای بسیار فعال هستند و کل جامعه جهانی را تحت تاثیر قرار داده‌اند.
به نظر من روسیه نیز باید در این راستا کار را تشدید کند.
«نورلان علی اف» کارشناس مسائل سیاسی نیز پیشنهاد داد:کشورها اکنون باید بر موضوع امنیت تمرکز کنند.
این کارشناس معتقد است: مشکل تسلیح اوکراین واقعا جدی است. پمپاژ تجهیزات نظامی ادامه دارد، «بازار سیاه» دوباره پر شده است از سلاح‌ها و مهمات مدرن که در سراسر جهان پراکنده شده است.
این وضعیت برای آسیای مرکزی و کشورهای منطقه بسیار بد است. هر چند که منطقه از این محل پر تنش(جنگ اوکراین) دور است ولی تبعات آن دامن گیر منطقه می‌شود و اوضاع در منطقه به طور فزاینده‌ای متشنج می‌شود.
شما ببینید گروه‌های جدیدی از مهاجران تاجیکستان و ازبکستان در افغانستان ایجاد می‌شود. آنها به دور از ایده‌های طالبان اهداف خود را دنبال می‌کنند. با چنین سلاح‌های مدرنی، آنها می‌توانند برای نفوذ به کشورهای خود تلاش کنند، حداقل چنین تهدیدی وجود دارد.
به ویژه در پس زمینه فعال شدن غرب در منطقه این تهدید را باید جدی تلقی کرد. بنابراین اکنون کشورها باید در مورد مواضع خود تصمیم بگیرند و همکاری‌ها را در زمینه امنیت تقویت کنند.
در غیر این صورت، سناریوی اوکراین، مانند سال 2014، ممکن است در هر یک از کشورهای آسیای مرکزی تکرار شود. ایالات متحده و متحدانش تمام تلاش خود را می‌کنند تا جهان بینی خود به تمام جهان تحمیل کنند و از این ابزار برای حل مشکلات ژئوپلیتیکی خود استفاده کنند.
این تلاش‌ها به ویژه در مورد وضعیت اوکراین صادق است. افراد بسیار کمی از جمله در کشور ما باقی مانده‌اند که می‌توانند واقعیت‌ها را تحلیل و مقایسه کنند.
اما واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی بعید است که نگران مشکلات کشورهای آسیای مرکزی باشند زیرا آنها این کشورها را تنها ابزاری برای رویارویی با روسیه و چین می‌دانند که وضعیت اوکراین نمونه بارز آن است.
انتهای پیام/
