ابعاد مشروط کردن توافق دفاعی ریاض – واشنگتن با عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل/ نوع نگاه بن سلمان به نزاع اسرائیل و حماس
کارشناس مسائل آمریکا گفت: واشنگتن تلاش می‌کند اوضاع را هدایت کند و به دلیل اینکه نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هم تحت فشار کانون‌های قدرت در درون اسرائیل قرار گفته، ناچار است پرونده حماس را به یک نقطه مشخص برساند.
علی بیگدلی، کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به تصمیم آمریکا برای مشروط کردن توافق دفاعی با عربستان به عادی‌سازی روابط با اسرائیل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: واقعیت این است که هیچگاه در طول ۷۵ سالی که از تأسیس اسرائیل می‌گذرد، منطقه خاورمیانه اینگونه دچار بحران، بلاتکلیفی، سرگردانی و پیچیدگی نشده است. در این راستا اگر مثلثی از آمریکا، اسرائیل و حماس را در نظر بگیریم به این خروجی می‌رسیم که هر کدام از آنها یک هدف جداگانه‌‌ای دارند که عمیقاً با هم در حال تعارض هستند. به عنوان مثال آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که در سال انتخابات ریاست جمهوری این منطقه حساس را بیش از این به سمت تنش سوق ندهد، چراکه اگر این منطقه دچار تنش شود می‌تواند روی فضای انتخاباتی آمریکا تاثیر بگذارد و به زیان بایدن عمل کند. این در حالیست که بایدن و به طور کلی دموکرات‌ها بیشتر روی اقلیت‌ها برای کسب رأی حساب باز می‌کنند.
وی ادامه داد: در گذشته هم اقلیت‌های یهودی به بایدن رأی دادند و بنابراین او به دنبال آن است که این منطقه را به عنوان یه جغرافیای حساس از تنش دور کند. مسأله دوم این است که آمریکا معتقد است که اگر بحران در منطقه بیشتر شود، قیمت نفت هم بالا خواهد رفت و بالا رفتن قیمت نفت، روی فضای آمریکا اثر دارد؛ چراکه برای آمریکایی‌ها بنزین از آب هم ضروری‌تر است و بنابراین بالا رفتن قیمت بنزین می‌تواند رأی بایدن را کاهش دهد. اسرائیل هم در این راستا با مشکلات زیادی روبه‌رو است؛ به گونه‌ای که نتانیاهو در داخل از سوی خانواده اسرای اسرائیل تحت فشار است و علاوه بر این، او و همسرش با مشکلات و پرونده‌های متعدد اقتصادی روبه‌رو هستند که همین موضوع باعث شده تا محبوبیت وی تا حد زیادی کم شود. او و تیم راستگرای حاکم بر کابینه معتقدند که اگر بیش از حد به مواضع داخلی گوش دهند در حقیقت به حماس باج داده است و ممکن است همین مسالٔه موقعیت داخلی وی را به هم بریزد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بحث فعلی این است که نتانیاهو از سوی جامعه ملل و به خصوص کشورهای اروپایی و افکار عمومی آمریکا تحت فشار قرار دارد و همین موضوع او را به جایی رسانده که باید در مورد مذاکرات امتیازاتی ارائه دهد. در مقابل حماس هم تحت فشار است و حالا هر دو طرف با مشکلات مربوط به خود دست و پنجه نرم می‌کنند. این در حالیست که مؤلفه‌ها نشان می‌دهد دورنمای مشخصی وجود ندارد و در این راستا حالا در قاهره می‌بینیم که مذاکرات آتش‌بس همچنان جریان دارد ولی نتیجه آن مبهم است. آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند که در این راستا اوضاع را هدایت کنند و به نظرم به دلیل اینکه نتانیاهو هم تحت فشار کانون‌های قدرت در درون اسرائیل قرار گفته، ناچار است پرونده حماس را به یک نقطه مشخص برساند.
وی افزود: در این میان بحث عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل یکی از موضوعاتی است که ایالات متحده در حال پیگیری آن است. درون‌مایه دیدگاه محمد بن سلمان که به دنبال اجرای برنامه‌های بلند پروازانه است و می‌خواهد از عربستان یک دولت مدرن به وجود بیاورد و حتی اتحادیه عرب را به مانند یک اتحادیه اروپایی با پول واحد تبدیل کند، با موضوعاتی که در دستور کار حماس، آمریکا و اسرائیل است تا حد زیادی تفاوت دارد. عربستان عملاً رهبری شیخ‌نشین‌های خلیج فارس را به عهده گرفته و دو هدف عمده در این راستا دارد؛ نخست آنکه مسأله دو دولت را مطرح کرده که خواست مردم عربستان و عرب‌ها است اما خیلی بعید به نظر می‌رسد که نتانیاهو این موضوع را قبول کند، مگر اینکه نتانیاهو غزه را تثبیت کند اما سپس از سیاست کنار برود. دوم، بحث تقویت همکاری دفاع مشترک عربستان و ایالات متحده است.
بیگدلی در پایان گفت: دفاع مشترک آمریکا برای واشنگتن هزینه دارد. در سفر اخیر وزیر خارجه آمریکا به عربستان او گفت که ما حاضریم این دفاع مشترک را با ریاض امضا کنیم و حتی سایت‌های هسته‌ای برای سعودی‌ها بسازند، به شرط اینکه سرمایه‌گذاری‌های چین و روسیه در منطقه کاهش پیدا کند. بنابراین نوع نگاه محمد بن سلمان به مساله خاورمیانه نگاهی است که ناچاراً تحت فشار افکار داخلی قرار دارد و او خواهان خاتمه پیدا کردن جنگ در غزه است تا بتواند با حاکم شدن آرامش، جذب سرمایه اروپا و آمریکا را اجرایی کند. بر این اساس موضوع به نظرم تا زمانی که نتانیاهو سر کار است، امکان تحقق این موضوعات وجود ندارد. در این راستا عادی‌سازی روابط بین عربستان و اسرائیل هم فعلاً عملی نخواهد شد؛ چراکه نتانیاهو به دنبال آن است تا مساله حماس را حل و فصل کند و شاید بعداً کسی مانند یائیر لاپید سر کار بیاید و مسأله دو کشوری را عملیاتی کند. در نهایت اسرائیل نیاز دارد به اینکه با عربستان روابط خود را عادی کند تا بتواند از این طریق به بازار غنی عرب‌ها دسترسی پیدا کند.
انتهای پیام/
