ایسنا/خراسان رضوی یک تحلیلگر مسائل ترکیه گفت: باید به جای مطرح کردن برخوردهای بالقوه ژئوپولیتیکی ایران و ترکیه، به سمت منافع مشترک ژئواکونومیکی حرکت کنیم تا بتوانیم سطحی از ثبات را در روابط دوجانبه توسعه دهیم.
ولی گل‌محمدی در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر لزوم گسترش روابط ایران با ترکیه، اظهار کرد: با توجه به اینکه ترکیه قصد ائتلاف‌سازی علیه ایران ندارد، ایران برای جلوگیری از رفتارهای ناخواسته ترکیه، چاره‌ای جز توسعه اتصالات راهبردی با این کشور در حوزه اقتصادی، ترانزیتی و امنیتی ندارد. از بعد امنیتی ترک‌ها ایران را به همکاری با پ.ک.ک متهم می‌کنند و ایران باید در این خصوص شفاف‌سازی کند. همچنین ترک‌ها مسئله کردی در رابطه ایران و ترکیه را فراتر از یک مسئله دانسته و سعی می‌کنند با ایران همکاری میدانی و اطلاعاتی داشته باشند. این خواسته ترک‌ها می‌تواند نقطه ورودی برای همکاری‌های پیش‌روی ایران و ترکیه باشد.
وی افزود: در کنار حوزه امنیتی، مسائل اقتصادی مطرح هستند و باید دید چه همکاری‌هایی در تولید کالاهای مشترک، توریسم، پتروشیمی و ترانزیت می‌توان داشت؛ چراکه بازار طبقه متوسط مانند عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان و دیگر کشورهای منطقه مکمل هستند به همین سبب با توجه به اقتصاد مکمل ایران و ترکیه باید در توافقات جامع، به جای مطرح کردن و برجسته کردن برخوردهای بالقوه ژئوپولیتیکی، به سمت منافع مشترک ژئواکونومیکی حرکت کنیم تا بتوانیم سطحی از ثبات را در روابط دوجانبه توسعه دهیم و به سمت ایجاد پروژه‌های برد_برد اکونومیکی در محیط پیرامونی خود حرکت کنیم.
این تحلیلگر مسائل ترکیه تاکید کرد: ایران و ترکیه به عنوان دو قدرت منطقه‌ای، اهداف ژئوپولیتیکی فراتر از مرزهای ملی خود دارند و همین مسئله برخوردها را اجتناب‌ناپذیر کرده است، اما باید دقت داشت که نباید این مسئله به ذهنیت الگوهای دوستی و دشمنی تعمیم یابد. ایران و ترکیه به سطحی از پختگی رسیده‌اند که بدانند تا چه اندازه عمل‌گرایی در برخوردهای ژئوپولیتیکی خود داشته باشند. بنابراین برخورد ژئوپولیتیکی ایران و ترکیه نگران‌کننده نیست و ایران باید برای توسعه روابط خود با ترکیه، از منطق ژئواکونومیک بهره بگیرد.
گل‌محمدی همچنین در خصوص تاثیرات مذاکرات احیای برجام بر روابط ایران و ترکیه، بیان کرد: تنها راه بازگشت روابط ایران و ترکیه به یک مسیر مثبت، احیای برجام است. در نتیجه توافق هسته‌ای و احیای برجام، تحریم‌ها برداشته و فضای اقتصادی برای سرمایه‌گذاری کشورها مهیا خواهد شد. همواره ترک‌ها مذاکرات هسته‌ای را از نزدیک رصد می‌کنند و مطمئنا در صورت احیای برجام و رفع تحریم‌ها، تجار و بازرگانان ترک به طور گسترده به ایران سفر خواهند داشت چراکه ترکیه مایل به سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی ایران است.
وی ادامه داد: برای مثال ترکیه بعد از توافق ۲۰۱۵ قصد داشت در فاز ۲۱ تا ۲۴ پارس جنوبی حدود ۳.۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند. بنابراین روابط تجاری ایران و ترکیه به شدت تحت تاثیر تحریم‌ها کاهش یافته و این در حالی است که خود ترک‌ها چاره‌ای جز همراهی با تحریم‌های غرب نداشته‌اند، زیرا آنها راهی برای دور زدن تحریم‌ها ندارند.
عضو هیأت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه تربیت مدرس در پاسخ به پرسشی مبنی بر تاثیرات بحران اوکراین و کاهش نیروی نظامی روسیه بر روابط ایران و ترکیه گفت: هنوز ابهامات زیادی در رابطه با کم و کیف خروج روسیه از منطقه شامات و عراق وجود دارد و به دلیل سرمایه‌گذاری‌های سیاسی، اقتصادی و راهبردی که روس‌ها در منطقه داشتند، هنوز باید دید روس‌ها با چه جدیتی قصد خروج دارند. در حال حاضر می‌توان گفت جنگ اوکراین تاثیر مستقیمی بر روابط ایران و ترکیه ندارد، مگر مبحث شمال سوریه و عملیات احتمالی که ترک‌ها قصد انجام آن را دارند. این عملیات به رغم گفت‌وگوهای سیاسی در جریان، باعث هر لحظه تنش ناخواسته هرچند محدود در جغرافیای شمال شرق سوریه می‌شود و روابط دو کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
این تحلیلگر مسائل ترکیه با تاکید بر اهمیت انتخابات ۲۰۲۳ ترکیه در روابط ایران با این کشور، اضافه کرد: ما باید روابطمان با ترکیه را به سمتی هدایت کنیم که ایران تبدیل به یک عامل در زد و خوردهای انتخاباتی ترکیه نشود. از گذشته تا به امروز سوریه، یونان، غرب و حتی عربستان در مسائل داخلی ترکیه مطرح شده‌اند، اما خوشبختانه یکی از محاسن استراتژیک ما این بوده که در دو دهه گذشته بخشی از رقابت‌های سیاسی و جریان انتخاباتی ترکیه نبوده‌ایم.
گل‌محمدی افزود: بنابراین در این یک سال بایستی وضعیت را به گونه‌ای هدایت کنیم که تبدیل به یک عامل در زد و خوردهای انتخاباتی ترکیه نشویم و از سمت دیگر به سمت تنوع‌سازی در روابطمان با جریان‌های مختلف در این کشور حرکت کنیم. باید با توجه به شرایط ترکیه ارتباطات خود را با جریان‌های اپوزیسیون در قالب آمدوشدهای دیپلماتیک و گفت‌وگوهای تامین‌کننده منافع مشترک، توسعه دهیم.
انتهای پیام
