اصفهان – شهرستان نائین بافتی تاریخی داشته و قدمت برخی از بناهای تاریخی اش به ۳ هزار سال گذشته بر می‌گردد و مامنی زیبا برای دوستداران کویر و تاریخ است.
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها – مهتاب خیری: نائین یکی از شهرهای اصفهان در منطقه دشت کویر است که با توجه به بناهای کهن این شهر، قدمت آن به بیش از سه هزار سال می‌رسد. جاذبه‌های گردشگری نائین متعلق به معماری دوران مختلف است و با تلفیق بافت شهری قدیم با تاثیرپذیری از شرایط محیط طبیعی، نیازهای شهری و لزوم امنیت شهر در برابر مهاجمان ساخته شده‌اند. در این مطلب نگاهی به مهم‌ترین دیدنی‌های تاریخی و طبیعی نائین می‌اندازیم.
نارین قلعه (قلعه نارنج)
نارین قلعه یا قلعه نارنج یکی از قدیمی‌ترین بناهای شناخته شده در مرکز بافت تاریخی شهر نائین است که از دوران پارتیان و قبل از اسلام به یادگار مانده است. بنای مذکور به‌صورت چند ضلعی است و چندین برج در گوشه اضلاع آن قرار دارند. این بنا، همچنین در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
خانه تاریخی پیرنیا (موزه مردم شناسی نائین)
خانه تاریخی پیرنیا یکی از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی شهر نائین است که معماری آن با الهام از خانه‌های کویر مرکزی ایران بنا شده است. این خانه ۴۰۰ ساله در دوران حکومت صفویه بنا شده است و شامل قسمت‌های مختلفی از جمله ورودی، دالان‌های متعدد، هشتی، غلام‌گردش، ایوان شاه‌نشین، اتاق نشیمن، گودال باغچه و باغ می‌شود. در حال حاضر این خانه محل نمایندگی میراث فرهنگی نائین و موزه مردم‌شناسی نائین است.
مسجد جامع نائین (مسجد علویان)
مسجد جامع نائین با الهام از مسجد پیامبر مدینه به سبک خراسانی بنا شده است. این مسجد از معدود مساجد اولیه شبستانی است که کمتر دستخوش تغییر و تحول شده و صورت اولیه خود را تا امروز حفظ کرده است. ساختمان اولیه آن در قرن دوم هجری قمری ساخته شده که در حال حاضر قسمت زیادی از مسجد فعلی را تشکیل می‌دهد.
قلعه محمدیه (عاشورگاه)
قلعه محمدیه یکی از معروف‌ترین بناهای نائین است که در بالای کوهی مشرف به محله محمدیه احداث شده است. بر طبق نظر کارشناسان و بنا بر موقعیت سوق‌الجیشی این قلعه، احتمالاً از آن به‌عنوان دژ دفاعی استفاده می‌شده است. شکوه این قلعه چنان زیاد است که از جای‌جای محله محمدیه می‌توانید ابهت آن را تماشا کنید. قدمت این قلعه را مربوط به دوران پیش از اسلام می‌دانند و برخی آن را «عاشوراگاه» هم می‌نامند.
بازار تاریخی نائین
بازار تاریخی نائین از قدیمی‌ترین بازارهای سنتی ایران و اصلی‌ترین معبر مهم و مرکز تجاری شهر نائین در دوران گذشته بوده است. ورودی این بازار یکی از دروازه‌های قدیم شهر بوده که به «دروازه تاریخی چهل دختران» نیز معروف است. بنای اولیه بازار را متعلق به دوره ایلخانان می‌دانند و بیشتر رونق آن مربوط به دوران حکومت صفویه است.
خانه تاریخی امامی
خانه تاریخی امام در محله تاریخی «کلوان» قرار گرفته و متعلق به دوران صفویه است. بنای این خانه در دوران قاجار نیز تغییراتی را در فضاها و معماری خود داشته است. این خانه در قدیم از چندین خانه تشکیل می‌شده و در دوران حکومت قاجاریان به‌عنوان خانه امام جمعه شهر نائین یعنی «خاندان امامی‌ها» و «محمد سعید امامی» استفاده می‌شده است.
آب انبار معصوم خانی
آب‌انبار معصوم‌خانی یکی از آب‌انبارهای اصلی شهر نائین است که توسط فرد خیری به همین نام در دوران پهلوی در محله «چهل دختران» کنار «دروازه چهل دختران» ساخته شده و به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه رستم
قلعه رستم در روستای بافران در شرق شهر نائین قرار گرفته است. متأسفانه در حال حاضر به‌دلیل عدم رسیدگی به آن در حال تخریب و ویرانی است.
کاروانسرای نیستانک
کاروانسرای نیستانک در روستایی به همین نام در ۳۰ کیلومتری جاده نائین به اردستان واقع شده است. این کاروانسرای تاریخی به‌عنوان یکی از زیباترین کاروان‌سراهای دوران قاجار به شمار می‌رود. بنای این کاروان‌سرا به‌صورت چهار ضلعی از بیرون و به‌صورت هشت ضلعی در حیاط است.
آسیاب آبی ریگاره
آسیاب آبی ریگاره در محله محمدیه شهر نائین بنا شده است و به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی شهر محسوب می‌شود. در محوطه اصلی آسیاب در عمق ۲۵ متری، شاهد فضاهای متعددی نظیر اتاق‌ها، محل اصطبل و محل قرار گرفتن سنگ‌های آسیاب و تنوره خواهید بود.
خانه فاطمی‌ها
خانه فاطمی‌ها در محله نوآباد مقابل بازار تاریخی شهر نائین قرار گرفته است و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی و سنتی شهر نائین در دوران قاجاریه به شمار می‌آید. این خانه در حال حاضر در مالکیت نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری شهر نائین و در حال مرمت است.
کاروانسرای بلاباد
یکی دیگر از جاهای دیدنی نائین، کاروانسرای بلاباد در کیلومتر ۲۳ جاده اصفهان به نائین است که در دهستان «لای سیاه» در مجاورت روستای «بلاباد» واقع شده است. این کاروان‌سرا دارای دو هزار متر مربع مساحت و ۲۶ حجره است و از بناهای تاریخی مربوط به دوران صفویه به شمار می‌رود.
مسجد بابا عبدالله
بنای تاریخی مسجد باباعبدالله در شهر نائین استان اصفهان، ابتدا به‌صورت گنبد مقبره‌ای در دوران ایلخانی بوده و سپس مسجد در کنار آن توسعه یافته است. بر طبق کتیبه‌ای که متعلق به سال ۷۰۰ هجری قمری است، گفته می‌شود که این مسجد در اواخر قرن هفتم یا اوایل قرن هشتم هجری قمری ساخته شده است.
آتشکده سپرو
آتشکده سپرو، در روستای سپرو در ۳۰ کیلومتری شمال‌غربی شهر نائین بر فراز شیرکوه جا خوش کرده است. این آتشکده که مردم محلی به آن «چهاردری» نیز می‌گویند، در لیست آثار باستانی متعلق به دوران ساسانیان ثبت شده و اکنون در حال ترمیم و بازسازی است.
کارگاه‌های عبابافی
محله محمدیه در شهر نائین بیشتر به دلیل کارگاه‌های عبابافی‌اش شهرت دارد. کارگاه‌های عبابافی بیشتر خانه‌هایی قدیمی و دستکند در دل زمین هستند تا بافندگان در تابستان‌ها هم از گرمای کویر در امان باشند.
باغ مصلی
باغ مصلی یکی از آثار تاریخی و دیدنی قابل توجه شهر نائین است. این باغ زیبا و وسیع تا چند سال پیش تفرجگاه مردم در ایام تعطیل بوده و بقعه داخل آن نیز زیارتگاه نایینی‌ها محسوب می‌شده است. بقعه موجود در این باغ متعلق به پیشینیان «خاندان پیرنیا» است.
