فضانوردی
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: اولین آموزش کیهان‌نوردی با گرانش صفر در جت شوروی
۲۷ ژوئیه ۱۹۶۲، دو فضانورد روسی سوار بر هواپیمای مسافربری شوروی شدند و بدون رفتن به فضا، بی‌وزنی را تجربه کردند. این اولین‌باری بود که فضانوردان آموزش گرانش صفر را در هواپیما انجام دادند. این هواپیما توپولف تو-۱۰۴ نام داشت و نوعی جت بود که در اصل برای جابه‌جایی پنجاه مسافر طراحی شده بود. سپس برای جادادن فضانوردانی که نیاز به تمرین در محیطی شبیه‌سازی‌شده با بی‌وزنی داشتند، اصلاح شد. هواپیمای جت توپولف تو-۱۰۴ شوروی در فرودگاه با پرواز در…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: سوتلانا ساویتسکایا اولین راهپیمایی فضایی توسط یک زن را به انجام رساند
۲۵ ژوئیه ۱۹۸۴، فضانورد روسی سوتلانا ساویتسکایا اولین زنی بود که یک راهپیمایی فضایی را آغاز کرد. این پیاده‌روی طی سالیوت-۷ انجام شد. سالیوت برنامه فضایی سالیوت، نخستین برنامه ساخت و به‌کارگیری ایستگاه‌های فضایی بلندمدت در شوروی بود. این برنامه فضایی بسیار موفق بود و دستاوردهای زیادی به‌همراه داشت و به عنوان پروژه‌ای برای انجام تحقیقات طولانی مدت در مورد مشکلات زندگی در فضا و آزمایش‌های مختلف نجومی، بیولوژیکی و منابع زمین در نظر گرفته شده است. پروژه سالیوت به فناوری ایستگاه فضایی…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: لیبرتی بل ۷ در اقیانوس اطلس غرق شد
۲۱ ژوئیه ۱۹۶۱، «گاس گریسوم»، فضانورد ناسا دومین مأموریت موفقیت‌آمیز پرواز فضایی انسان را توسط لیبرتی بل برای ایالات‌متحده آمریکا انجام داد. «جان گلن»، خلبان پشتیبان این مأموریت بود. گریسوم در سال ۱۹۵۱ به نیروی هوایی آمریکا پیوست، او در ۱۰۰ مأموریت نظامی شرکت داشت و مدال‌ها و افتخاراتی را نیز در این زمینه کسب کرد. او تا سال ۱۹۵۹ یک خلبان آزمایشی و یک مربی پرواز بود تا اینکه به‌عنوان یکی از هفت فضانورد پروژه مرکوری انتخاب شد. گاس…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: کریستا مک‌اولیف به‌عنوان اولین معلم در فضا انتخاب شد
۱۹ ژوئیه ۱۹۸۵، معلم دبیرستانی به نام کریستا مک‌اولیف به‌عنوان اولین غیرنظامی آمریکایی انتخاب شد که به فضا پرواز کرد. مک‌اولیف برنده پروژه معلم فضایی ناسا شد و از بین بیش از یازده هزار متقاضی برای سوارشدن بر شاتل فضایی چلنجر انتخاب گردید. انتخاب مک‌اولیف در سال ۱۹۸۴، هنگامی که ناسا برای یافتن یک مربی برای پرواز در شاتل فضایی تلاش می‌کرد، هرکس که کریستا را می‌شناخت، به او می‌گفت که باید به آنجا برود. او در آخرین لحظه نامه…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: آپولو-سایوز به فضا پرتاب شد
۱۵ ژوئیه ۱۹۷۵، اولین مأموریت فضایی مشترک بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در مدار زمین قرار گرفت. آنها آن را پروژه آزمایشی آپولو-سایوز نامیدند. این مأموریت به‌صورت تشریفاتی پایان مسابقه فضایی را رقم زد. اهداف مأموریت باوجود اینکه اهداف سیاسی، تنش‌زدایی و همکاری بین دو کشور نقطه عطف این مأموریت بود، اهداف علمی و فنی را نیز در پی داشت. طی این مأموریت سیستم‌های فضایی دو فضاپیمای آپولو و سایوز باهم هماهنگ شدند تا سامانه اتصال را آزمایش…
-
دانش و فناوری
چرا احتمال بیمار‌شدن فضانوردان در فضا بیشتر است؟
زندگی در فضا سازگاری بزرگی می‌طلبد. در کنار گردش به دور زمین در ارتفاع ۴۰۰ کیلومتری بالای سطح آن، فضانوردان از لنگرهایی آشنا، مانند ریتم‌های روزانه طلوع و غروب، حضور آرامش‌بخش خانواده و کشش دائمی گرانش به پایین محروم هستند. این تغییرات تنها انحرافات روان‌شناختی ایجاد نمی‌کنند، بلکه سفر به فضا باعث تغییرات فیزیولوژیکی شدیدی نیز می‌شود. مهم‌ترین آنها جابه‌جایی مایعات از پایین‌تنه به بالاتنه و سر است – درحالی‌که فضانوردان در میکروگرانش معلق هستند. این می‌تواند به کم‌خونی، مشکلات…
-
دانش و فناوری
پژوهشی جدید: سیستم ایمنی بدن فضانوردان در فضا ضعیف می‌شود
دانشمندان در پژوهشی، با بررسی 14 فضانورد که طولانی‌مدت در ایستگاه فضایی بین‌المللی زندگی کرده بودند، دریافته‌اند که چه مکانیزمی باعث افت توان سیستم ایمنی بدن در فضا می‌شود. این تحقیق نشان می‌دهد که چرا فضانوردان بیشتر از بقیه در معرض عفونت قرار دارند و مقاومتشان در برابر عوامل بیماری‌زا کاهش می‌یابد. گروهی از پژوهشگران سازمان فضایی کانادا و ناسا به رهبری محققی از دانشگاه اتاوای کانادا، ابراز ژن در گلبول‌های سفید خون فضانوردان را پیش از رفتن به فضا،…
-
دانش و فناوری
ناسا با همکاری یک شرکت خصوصی، برای فضانوردان «جت‌پک» می‌سازد
ناسا با نیم‌نگاهی به آینده و زمانی که مدار پایینی زمین (LEO) به محلی برای ساخت‌وساز شرکت‌های خصوصی تبدیل می‌شود، قراردادی را به‌منظور تولید یک جت‌پک تجاری برای حرکت در فضا با شرکت Special Aerospace Services امضا کرده است. فضانوردان ناسا و دیگر سازمان‌های فضایی درحال‌حاضر در حین انجام راهپیمایی‌های فضایی بسیار محتاطانه عمل می‌کنند، چون لباس‌های فعلی آنها صرفاً به یک سیستم پیشران کوچک برای کمک به حرکتشان مجهز شده است و جدایی از ایستگاه می‌تواند برای آنها بسیار…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: فضانوردان شوروی پس از بازگشت از مأموریت سایوز-۱۱ مرده پیدا شدند
۲۹ ژوئن ۱۹۷۱، یک مأموریت فضایی متعلق به شوروی با فاجعه پایان یافت. طی این مأموریت سه فضانورد روسی پس از بازگشت به زمین، در داخل فضاپیمای سایوز-۱۱ مرده پیدا شدند. شرح حادثه سایوز-۱۱ داخل کپسول فضایی سایوز-۱۱، فضانوردان ولادیسلاو نیکولایویچ، ویکتور ایوانوویچ پاتسایف و گئورگی تیموفیویچ دوبروولسکی قرار داشتند. آنها تنها سرنشینانی بودند که تا به آن موقع سوار اولین ایستگاه فضایی جهان، سالیوت-۱ شدند. فضانوردان در ۶ ژوئن ۱۹۷۱ پرتاب شدند و قبل از بازگشت به زمین، ۲۳…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: برخورد فضاپیمای پروگرس با ماژول ایستگاه فضایی میر
۲۵ ژوئن ۱۹۹۷، فضاپیمای روسی پروگرس ام-۳۴ با ایستگاه فضایی میر روسیه برخورد کرد. ایستگاه فضایی میر ایستگاه فضایی میر که متعلق به شوروی و پس از آن روسیه بود، اولین توقفگاه پژوهشی بشر در فضا بود که امکان سکونت طولانی‌مدت در آن وجود داشت. ساخت میر ده سال به طول انجامید و این سازه تا سال ۲۰۰۱ بزرگ‌ترین سازه فضایی موجود محسوب می‌شد. سازه عمدتاً از آلومینیوم و مواد سبک‌وزن ساخته شد و هیچ‌گونه مواد بیولوژیکی یا هسته‌ای خطرناکی…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: پرتاب اولین فضانورد عرب و مسلمان به فضا
۱۷ ژوئن ۱۹۸۵، شاتل فضایی دیسکاوری طی مأموریت اس‌تی‌اس-۵۱-جی ناسا، حامل فضانورد سلطان سلمان عبدالعزیز آل سعود بود. او خلبان نیروی هوایی سلطنتی سعودی و متخصص مأموریت بود که تبدیل به اولین عرب و اولین مسلمان در فضا شد. از آنجایی که سلمان عبدالعزیز شاهزاده خاندان آل سعود بود، اولین عضو یک خانواده سلطنتی بود که به فضا رفت. او در آن زمان ۲۸ سال سن داشت و رکورد جوان‌ترین فردی که با شاتل فضایی پرواز کرده است را نیز…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: فضاپیمای چینی شنژو در آزمایشگاه فضایی لنگر انداخت
۱۳ ژوئن ۲۰۱۳، فضاپیمای شنژو ۱۰ چینی با موفقیت در آزمایشگاه فضایی تیانگونگ-۱ لنگر انداخت و دومین مأموریت این کشور به ایستگاه فضایی کوچک را رقم زد. تیانگونگ به معنای کاخ آسمانی است و نخستین ایستگاه فضایی آزمایشی چین بود. این عملیات دوازده روزه برای سرنشینان سه نفره شنژو-۱۰ آغاز شد که حامل وانگ یاپینگ، دومین زن چینی بود که در فضا پرواز کرد. او همچنین اولین زن چینی بود که راهپیمایی فضایی انجام داد. وانگ یاپینگ، دومین زن چینی…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: سخنرانی ریمان درباره هندسه فضا
۱۰ ژوئن ۱۸۵۴، «گئورگ فردریش برنهارت ریمان» سخنرانی کلاسیک خود را درمورد فضای منحنی انجام داد. ریمان که بود؟ ریمان ریاضی‌دان آلمانی قرن نوزدهم میلادی بود. او مجبور بود برای تکمیل Habilitation خود، یک سخنرانی ارائه بدهد. کلمه آلمانی Habilitation به‌عنوان مدرکی بر توانایی فرد برای تحقیق مستقل و تدریس در یک حوزه موضوعی خاص عمل می‌کند. به‌طور سنتی در آلمان، Habilitation به‌عنوان یک مدرک رسمی مورد نیاز برای تبدیل‌شدن به پروفسور یا استاد دانشگاه محسوب می‌شود. او سه سخنرانی،…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: جمینای ۴ به زمین بازگشت
۷ ژوئن ۱۹۶۵، پس از یک مأموریت چهار روزه و ۶۲ چرخش در مدار، مأموریت جمینای ۴ ناسا با فرود در اقیانوس اطلس، به زمین بازگشت. جمینای ۴ جمینای ۴ دهمین پرواز فضایی سرنشین‌دار ناسا بود. این پرواز شامل اولین راهپیمایی فضایی توسط یک فضانورد آمریکایی بود که طی آن «ادوارد وایت» حدود بیست دقیقه در خارج از فضاپیما شناور بود. وایت توانست با استفاده از تفنگ گازی، جت اکسیژن و مانور دستی خود را از کپسول بیرون براند. بعد…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: نورمن تاگارد رکورد زندگی پیوسته در فضا را شکست
۶ ژوئن ۱۹۹۵، «نورمن تاگارد»، فضانورد آمریکایی، رکورد استقامت فضایی ناسا را که ۸۳ روز و ۱ ساعت و ۱۶ دقیقه بود، درحالی‌که در ایستگاه فضایی میر روسیه بود، شکست. تاگارد در ژانویه ۱۹۷۸ توسط ناسا به عنوان کاندیدای فضانورد انتخاب شد. در سال ۱۹۷۹، او دوره آموزشی و ارزیابی یک‌ساله را گذراند که واجد شرایط انتصاب به‌عنوان متخصص مأموریت در پروازهای آینده شاتل فضایی شد. نورمن تاگارد سابقه پنج پرواز فضایی را داشت و جمعاً بیش از ۱۴۰ روز…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: اولین راهپیمایی فضایی آمریکا طی جمینای-۴
۳ ژوئن ۱۹۶۵، فضانورد ناسا، «اد وایت»، اولین آمریکایی بود که طی عملیات جمینای-۴ در فضا راهپیمایی کرد. برنامه جمینای پروژه جمینای در زمان اوج جنگ سرد بین شوروی و ایالات‌متحده برنامه‌ریزی شد. فضاپیمای آن توسط مهندس کانادایی، «جیم چمبرلین» طراحی شد و شرکت هواپیماسازی مک دانل ساخت آن را بر عهده گرفت. با وجود اینکه کپسول کمی بزرگ‌تر از فضاپیمای پروژه مرکوری بود، همچنان برای فضانوردان محیطی کوچک محسوب می‌شد. جمینای تجهیزات و روش‌های مأموریت در مدار زمین را آزمایش…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: ناسا آئورای ۷ را به فضا پرتاب کرد
۲۴ مه ۱۹۶۲، فضانورد ناسا، «اسکات کارپنتر» چهارمین آمریکایی بود که به فضا رفت و دومین آمریکایی بود که به دور زمین می‌چرخید. کارپنتر با آئورای ۷ به مدار زمین ارسال شد. این فضانورد در سال ۱۹۵۹ به عنوان یکی از هفت فضانورد اصلی مرکوری انتخاب شد و در ناسا آموزش راهیابی و ارتباطات دید. در آمادگی‌ها برای اولین پرواز فضاپیمای سرنشین‌دار آمریکا در سال ۱۹۶۲، او خلبان پشتیبان «جان گلن» بود که برای اولین‌بار سه ماه قبل به دور…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: فضانوردان ناسا به پیاده‌روی فضایی بدون برنامه‌ریزی می‌روند
۲۳ مه ۲۰۱۷، فضانوردان ناسا، «پگی ویتسون» و «جک فیشر»، به یک پیاده‌روی فضایی فوری و برنامه‌ریزی‌نشده رفتند. این پیاده‌روی برای جایگزینی جعبه رله اطلاعات شکسته خارج از ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام شد. این دستگاه مشکل‌ساز، که به عنوان مالتی پلکسر/دی مولتی پلکسر شناخته می‌شود، کمتر از دو ماه قبل در طی راهپیمایی فضایی دیگری توسط پگی ویتسون و شین کیمبرو نصب شده بود. پگی ویتسون، فضانورد ناسا که رکورد بیشترین زمان پیاده‌روی به‌عنوان زن فضانورد را دارا است. دو…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: شاتل فضایی اندور در آخرین پروازش به فضا پرتاب شد
۱۶ مه ۲۰۱۱، شاتل فضایی اندور در بیست و پنجمین و آخرین پرواز خود به فضا پرتاب شد. این آخرین مأموریت برنامه شاتل نیز محسوب می‌شد. شاتل فضایی اندور ساخت این شاتل پس از فاجعه انهدام فضاپیمای چلنجر در سال ۱۹۸۶، برای جایگزینی آن آغاز شد و حدود پنج سال به طول انجامید. اندور که جزو سه شاتل باقی‌مانده ناسا محسوب می‌شود، از نظر تجهیزات مدرن‌ترین شاتل ناسا است. کامپیوترهای قوی‌تر و همچنین سیستم پیشرانه آن در نوع خود منحصربه‌فرد…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: آخرین پرواز برنامه مرکوری ناسا
۱۵ مه ۱۹۶۳، «گوردون کوپر»، فضانورد ناسا در ششمین و آخرین پرواز سرنشین‌دار برنامه مرکوری به فضا پرتاب شد. این آخرین‌باری بود که یک فضانورد ناسا در یک مأموریت انفرادی به فضا پرتاب شد. کوپر با یک موشک اطلس از کیپ کاناورال بلند شد. او سوار کپسولی به نام Faith 7 شد که آن را برای ۲۲ بار گردش به دور زمین هدایت کرد. گوردون کوپر درحال ورود به سفینه مرکوری کل مأموریت ۳۴ ساعت و ۲۰ دقیقه طول کشید…