کهکشان
-
دانش و فناوری
راز اختلاف سنی ۱.۵ میلیون ساله یک جفت ستاره مشخص شد
رازهای بیشتری نیز درباره این منظومه وجود دارد: این منظومه با یک سحابی احاطه شده که بسیار جوان‌تر از هر دو است و از عناصری ساخته شده است که معمولا در درون خود ستاره یافت می‌شوند. پژوهشگران بر این باورند که ستاره سوم دیگری سرنوشت این منظومه را دائم [و به مرور زمان] تغییر داده و علت بروز ماهیت غیرعادی این جفت ستاره است. بر اساس تجزیه‌وتحلیل داده‌های رصدخانه جنوبی اروپا (ESO)، گمان می‌رود که در ابتدا سه ستاره در…
-
دانش و فناوری
سرعت انبساط گیتی شاید در حال کاهش باشد
این یافته‌ها که به‌تازگی منتشر شده‌اند، هنوز به تایید نرسیده‌اند اما اگر بررسی‌های بیشتر، صحت آنها را نشان دهد، می‌تواند به کشف راز انرژی تاریک، یکی از اسرارآمیزترین پدیده‌های کیهان، کمک کند. این یافته‌ها بر اساس داده‌های به دست آمده از ابزار طیف‌سنجی انرژی تاریک به نام دِزی (DESI) در رصدخانه ملی کیت‌پیک در ایالت آریزونای آمریکا منتشر شد. دانشمندان می‌گویند هر یک از پنج هزار ربات فیبر نوری این ابزار قادر است یک کهکشان را به مدت ۲۰ دقیقه…
-
دانش و فناوری
اشباح کیهانی در یخ‌های قطب جنوب چه می‌کنند؟
به تازگی دانشمندان رصدخانه نوترینو آیس‌کیوب در قطب جنوب و پژوهشگران دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا از شناسایی هفت گزینه نوترینوی اخترفیزیکی تاو خبر داده‌اند که از فراسوی کهکشان ما به زمین آمده‌اند. نوترینو، به معنی “کوچک خنثی”، ذره‌ای بنیادی است که از نظر الکتریکی خنثی و بدون بار است و به ندرت با ماده معمولی برهم‌کنش می‌کند. این ذرات با سرعتی نزدیک به سرعت نور حرکت می‌کنند و می‌توانند از هر چیزی در سراسر گیتی عبور کنند. برای درک بهتر این…
-
حوادث
کوچک‌ترین و تاریک‌ترین کهکشان جهان
حوادث رکنا: ستاره‌شناسان دانشگاه ویکتوریا کانادا و دانشگاه ییل آمریکا احتمالاً کوچک‌ترین کهکشان تاریخ را کشف کرده‌اند. به گزارش رکنا،ستاره‌شناسان دانشگاه ویکتوریا کانادا و دانشگاه ییل آمریکا احتمالاً کوچک‌ترین کهکشان تاریخ را کشف کرده‌اند. این کهکشان با نام UMa۳/U۱ در فاصله تقریباً ۳۰ هزار سال نوری از منظومه شمسی قرار دارد و تنها حاوی ۶۰ ستاره قابل مشاهده است. دانشمندان احتمال می‌دهند که UMa3/U1 تاریک‌ترین کهکشان باشد. منبع رکنا
-
دانش و فناوری
ستاره‌شناسان کوچک‌ترین و کم‌نورترین کهکشان احتمالی تاریخ را کشف کردند
ستاره‌شناسان دانشگاه ویکتوریا کانادا و دانشگاه ییل آمریکا احتمالاً کوچک‌ترین کهکشان تاریخ را کشف کرده‌اند. این کهکشان با نام UMa3/U1 در فاصله تقریباً 30 هزار سال نوری از منظومه شمسی قرار دارد و تنها حاوی 60 ستاره قابل مشاهده است. دانشمندان احتمال می‌دهند که UMa3/U1 تاریک‌ترین کهکشان باشد. براساس پیش‌نویس مقاله محققان، جرم کهکشان کشف‌شده که با نام دب اکبر III/Unions 1 یا UMa3/U1 شناخته می‌شود، فقط 16 برابر جرم خورشید و وسعت آن نیز تنها 10 سال نوری است.…
-
دانش و فناوری
شناسایی «کهکشان مرده‌ای» که ۷۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ از تشکیل ستاره دست کشید
یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان، کهکشانی را که به آن «مرده» می‌گویند، شناسایی کرده‌اند که تنها ۷۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ، دیگر ستاره جدیدی تولید نکرده است. به گفته اخترشناسان، این کهکشان قدیمی‌ترین کهکشان از این نوع است که تاکنون مشاهده شده و می‌تواند به درک چگونگی تنظیم روند شکل‌گیری ستارگان و علت توقف تشکیل ستارگان جدید در کهکشان‌ها – که به آن «خاموش شدن» گفته می‌شود – کمک کند. توبیاس لوزر، نویسنده اصلی مقاله و از اعضای…
-
دانش و فناوری
آیا فرازمینی‌ها می‌توانند ما را در کیهان پیدا کنند؟
در قرون اخیر، با پیشرفت‌های علمی و با شناخت بیشتر انسان از جایگاهش در گیتی، انسان همواره از خود پرسیده است آیا در این گیتی پهناور حیات هوشمند دیگری وجود دارد یا نه. علاوه بر این پرسش، موضوع دیگری نیز مطرح است، اینکه آیا حیات هوشمند بیگانه فرضی می‌تواند ما را اینجا روی زمین شناسایی و رصد کند؟ تارنمای اسپیس با انتشار یادداشتی در این زمینه می‌نویسد که این پرسش چیزی بیش از اندیشه‌‌های فلسفی است و به حوزه عمل…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: کشف دورترین کهکشان جهان، MACS0647-JD
در 16 فوریه 2004، آژانس فضایی اروپا اعلام کرد که یک تیم بین‌المللی از ستاره‌شناسان ممکن است رکورد جدیدی در کشف دورترین کهکشان شناخته‌شده در کیهان (MACS0647-JD) به دست آورده باشند. این جرم که در فاصله 13,000 میلیون سال نوری از ما قرار دارد، در زمانی تنها 750 میلیون سال پس از انفجار بزرگ، که جهان به سختی 5 درصد از سن فعلی خود را داشت، مشاهده می‌شود. کهکشان اولیه با ترکیب قدرت تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ کک در…
-
دانش و فناوری
ماده تاریک؛ مرموز و ناشناخته با نقش کلیدی در شکل‌گیری کهکشان‌ها
این ماده که به آن ماده تاریک گفته می‌شود در شکل‌گیری کهکشان‌ها نقش اساسی دارد و به همین دلیل است که دانشمندان به‌دنبال کوچک‌ترین و درخشان‌ترین کهکشان‌ها هستند تا بتوانند دلیل محکم‌تری برای بیان داستان نقش ماده تاریک در ایجاد کهکشان پیدا کنند. ماده تاریک چیست؟ برخلاف ماده معمولی، ماده تاریک با نیروی الکترومغناطیسی برهم‌کنش ندارد. این یعنی که نور را جذب، بازتاب یا ساطع نمی‌کند و همین تشخیص آن را حتی با پیشرفته‌ترین تلکسوپ‌ها بسیار سخت می‌کند. در واقع…
-
دانش و فناوری
بیش از 900 هزار ستاره، کهکشان و سیاهچاله در دقیق‌ترین نقشه پرتو ایکس کیهان ثبت شد
کیهان عظیم‌تر و گسترده‌تر از آن است که بتوانیم به‌صورت کامل درکش کنیم؛ برای اینکه بفهمیم کیهان چقدر بزرگ است، اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ اشعه ایکس eROSITA بزرگ‌ترین نقشه پرتو ایکس جهان را ایجاد کردند. این نقشه به‌عنوان دقیق‌ترین نقشه پرتو ایکس از جهان که تاکنون بشر ساخته است، بیش از 900 هزار ستاره، کهکشان و سیاهچاله را به نمایش می‌گذارد. اخترشناسان در مقاله خود که هنوز همتاداوری نشده است، از بزرگ‌ترین و دقیق‌ترین نقشه پرتو ایکس جهان رونمایی…
-
دانش و فناوری
هابل از پل ستاره ای عکس گرفت
بین دو کهکشان؛ تلسکوپ هابل عکسی از پل ستاره ای بین دو کهکشان ثبت کرده که در مسیر برخورد با یکدیگر قرار دارند. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اسپیس، تصویر جدید تلسکوپ هابل پل عظیم ستاره ای را در کهکشانی از یک گروه نشان می دهد که به کهکشانی دیگر کشیده شده است. تصویر مذکور روی کهکشان Arp۲۹۵a متمرکز است که جریانی ستاره ای به طول ۲۵۰ هزار سال نوری از آن آغاز شده و در انبوهی از…
-
دانش و فناوری
شناسایی ۸۵ سیاره که احتمال حیات در آنها وجود دارد
دانشمندانی که آنها را پیدا کرده‌اند، می‌گویند تصور می‌شود که این سیارات دوردست – که وجود خود آنها هنوز تایید نشده است- از دمایی برخوردارند که باعث می‌شود به اندازه کافی خنک باشند تا حیات را حفظ کنند. این سیارات فراخورشیدی از نظر اندازه به مشتری، زحل و نپتون شباهت دارند. آنها را ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران ناسا یا «تِس» (TESS) مشاهده کرده است. تِس دانشمندان را قادر می‌کند تا افت و کاهش درخشندگی ستارگان را که «گذر»* نامیده می‌شود…
-
دانش و فناوری
ايتنا – کشف کهن‌ترین سیاهچاله عالم
قدمت این اجرام به همان ابتدای پیدایش گیتی یعنی بیش از ۱۳ میلیارد سال پیش بازمی‌گردد. پژوهشگرانی که آن را پیدا کردند گفتند، به نظر می‌رسد که کشف چنین سیاهچاله عظیمی در مراحل ابتدایی گیتی، با شناخت کنونی ما از نحوه شکل‌گیری و رشد آنها سازگاری ندارد. این سیاهچاله در حال «بلعیدن» کهکشان میزبان خود است – و در نهایت این کار را با چنان شدتی انجام می‌دهد که کهکشان پیرامون خود را نابود می‌کند. کهکشان جوان میزبان آن، به…
-
دانش و فناوری
داده‌های جدید وب: بسیاری از کهکشان‌های اولیه کشیده بودند، نه کروی!
محققان کلمبیا با تجزیه و تحلیل تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، دریافتند که کهکشان‌های جهان اولیه اغلب مانند نان باگت مسطح و کشیده هستند و به ندرت مانند خمیر پیتزا گرد هستند. بررسی داده‌های وب ویراج پاندیا، نویسنده اصلی این مقاله جدید که قرار است در مجله Astrophysical منتشر شود، گفت: «تقریباً 50 تا 80 درصد کهکشان‌هایی که ما مطالعه کردیم، در دو بعد مسطح هستند. به‌نظر می‌رسد کهکشان‌هایی که شبیه نان‌های بلند و نازک به نظر می‌رسند در…
-
دانش و فناوری
چشم خرچنگ چین فضا را می‌کاود
با میدان مشاهده وسیع؛ آکادمی علوم چین با همکاری سازمان فضایی اروپا و انستیتو مکس پلانک آلمان یک کاوشگر فضایی ساخته اند که تلسکوپی با الهام از چشمان خرچنگ در آن نصب شده تا اشعه های ایکس را رصد کند. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اینترستینگ انجینرینگ، آکادمی علوم چین کاوشگر انیشتین را که برای رصد اشعه های ایکس در فضا طراحی شده، پس از چند ماه انتظار به فضا می فرستد. قرار است این کاوشگر در ژانویه…
-
دانش و فناوری
کشف یک منظومه شمسی جدید با ۴ میلیارد سال قدمت
کارشناسان می‌گویند این کشفی قابل توجه است زیرا نشان می‌دهد که این منظومه شمسی که HD 110067 نام دارد و شیوه حرکت سیارات آن، از زمان شکل‌گیری آن که بیش از چهار میلیارد سال پیش بوده، تحت تاثیر هیچ نیروی خارجی قرار نگرفته است. این اکتشاف تازه می‌تواند بینشی عمیق در مورد چگونگی شکل‌گیری و تکامل سیاره‌ها به دانشمندان ارائه دهد. به گفته اخترشناسان، این منظومه سیاره فراخورشیدی دارای یک «رزونانس» کامل یا مدارهای ریاضی کامل است. رزونانس مداری زمانی…
-
دانش و فناوری
کشف یک ذره کیهانی مرموز که از فراسوی کهکشان ما آمده است
به گفته اخترشناسان انرژی این ذره زیراتمی، که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود، معادل انداختن یک آجر روی انگشت پا از ارتفاع کمر است. به گزارش ایتنا و به نقل از یورونیوز، مطالعه انجام‌شده نشان داده است که این ذره به لحاظ قدرت با پرانرژی‌ترین پرتو کیهانی که تا به حال مشاهده شده است، یعنی ذره «آه خدای من» (Oh-My-God) که در سال ۱۹۹۱ شناسایی شد، رقابت می‌کند. پرتوهای کیهانی ذرات بارداری هستند که در فضا حرکت می‌کنند و دائماً…
-
دانش و فناوری
.jpg "چند ستاره در آسمان وجود دارد؟")
چند ستاره در آسمان وجود دارد؟
اگر در یک شب صاف به آسمان نگاه کنید، هزاران ستاره را مشاهده خواهید کرد؛ شاید حدود ۶۰۰۰ ستاره یا بیشتر. اما این فقط بخش کوچکی از ستارگانی است که در عالم وجود دارد. بقیه ستارگان آنقدر دورند که نمی‌توانیم آنها را ببینیم. به گفته ستاره‌شناسان، کهکشان‌ها در سراسر گیتی پراکنده‌‌اند: خوشه‌هایی عظیم از ستارگان، سیارات، گازها و غبارهایی که در کنار هم قرار گرفته‌‌اند. کهکشان‌ها نیز مانند انسان‌ها متنوع‌اند و اندازه‌ها و اشکال مختلفی دارند. زمین ما در کهکشان…
-
دانش و فناوری
امروز در فضا: انتشار مقاله هابل درباره کهکشان‌هایی فراتر از راه شیری در نیویورک تایمز
23 نوامبر 1924 کشف «ادوین هابل» مبنی بر اینکه «سحابی آندرومدا» درواقع یک کهکشان جزیره‌ای دیگر در خارج از کهکشان راه شیری ما است، برای اولین‌بار در نیویورک تایمز منتشر شد. احتمالاً بزرگ‌ترین کشف نجومی که در قرن بیستم انجام شد، این بود که آنچه زمانی «سحابی‌های مارپیچی» نامیده می‌شد، درواقع کهکشان‌های مستقلی هستند که میلیون‌ها سال نوری از ما فاصله دارند. شخصیت اصلی داستان، ستاره‌شناس آمریکایی، ادوین هابل است، اما البته همه چیز با «چارلز مسیه»، گردآورنده کاتالوگ مسیه…
-
دانش و فناوری
.jpg "جزئیاتی بی‌سابقه از مرکزی متراکم در دل کهکشان راه شیری")
جزئیاتی بی‌سابقه از مرکزی متراکم در دل کهکشان راه شیری
تلسکوپ فضایی جیمز وب در تازه‌ترین عکس ارسالی خود از فضا، جزئیات بی‌سابقه‌ای را از مرکزی متراکم در دل کهکشان راه شیری به تصویر کشیده است که اخترشناسان هنوز برای آن توضیحی ندارند. در این تصویر «کمان سی» (Sagittarius C) دیده می‌شود؛ ناحیه‌ای ستاره‌زا که در فاصله ۳۰۰ سال نوری از سیاهچاله مرکزی راه شیری موسوم به «کمان اِی» (Sagittarius A) واقع شده است. حدود ۵۰۰ هزار ستاره در تصویر قابل مشاهده هستند که از جمله آنها می‌توان به خوشه‌ای…