گیربکس‌های CVT (ضریب دنده متغیر پیوسته) طی سال‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین انتخاب‌ها برای انتقال قدرت در خودروهای شهری ارزان قیمت تبدیل شده‌است و بسیاری از خودروسازان تازه وارد از این دست گیربکس ها استفاده می‌کنند. در میان خودروسازان چینی نیز این نوع گیربکس‌ها به دلیل مکانیزم ساده و کاهش هزینه تولید نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک معمولی مورد توجه قرار گرفته‌اند و البته نتیجه این صرفه‌جویی را بیش از همه خریداران خودروهای چینی در ایران می‌چشند.
جالب است بدانید که ایده اولیه گیربکس های CVT به سال ۱۹۵۸ میلادی و شرکت DAF باز می‌گردد که وظیفه انتقال قدرت موتور به جای داشتن گیربکس پیچیده‌ای از انواع اقسام چرخ دنده‌ها، دو پولی با قابلیت تغییر در میزان قطر آن به وسیله یک تسمه به یکدیگر متصل می‌شود.
برای داشتن حالتی مشابه با دنده یک، موتور پولی را در کوچک‌ترین قطر خود به چرخش در می‌آورد و پولی دوم که توسط تسمه به پولی اول متصل است در بزرگ‌ترین قطر خود چرخ‌ها را به حرکت در می‌آورد
گیربکس‌های CVT به علت ساختار ساده، تولید ارزان، سریع تر و وزن پایین مناسب خودروهای اقتصادی با قدرت کمتر موتور هستند.
این گیربکس‌ها در ابتدای راه خود با مشکلات بسیار زیادی از جمله خرابی تسمه و قابلیت تحمل پایین دست و پنجه نرم می‌کردند اما در ادامه به مدد فن آوری‌های جدید و ارتقا مواد به کار رفته در این دست از گیربکس‌ها، وضعیت بهتری پیدا کرده‌اند و هم اکنون توسط خودروسازانی نظیر رنو٬ نیسان و تویوتا در مدل‌های ارزان قیمت و نسبتا اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
البته در این میان شرکت‌های معتبری همچون تویوتا، نیسان و میتسوبیشی نیز به استفاده از این گیربکس‌ها با فن آوری اختصاصی و مخصوص به خود روی آورده‌اند که باعث شده‌است کیفیت و عملکرد گیربکس مورد استفاده این شرکت‌ها از انواع مورد استفاده توسط خودروسازان چینی بهتر باشد.
به طور مثال شرکت تویوتا گیربکس e-CVT را معرفی کرده که از موتور الکتریکی در این گیربکس استفاده شده تا به نوعی یک قوای محرکه هیبریدی داشته باشیم.
همچنین تویوتا با اضافه کردن یک چرخدنده به گیربکس‌های CVT معمولی خود مشکل رایج شروع حرکت ضعیف در این دست از گیربکس‌ها را حل کرده‌است.
این درحالیست که خودروهای چینی موجود در ایران معمولا با مشکل کندی شروع حرکت مواجه‌اند و مساله دیگری که باعث از بین رفتن لذت رانندگی می‌شود. توان پایین موتور این خودروها در دور موتورهای پایین (خودروهای فاقد توربو) است که باعث می‌شود راننده برای دریافت شتاب و قدرت نیاز به رانندگی با دورموتورهای بالا باشد.
رانندگی با دور موتور بالا نیز به معنای تحت فشار قرار گرفتن پیشرانه و وجود صدای زیاد به درون کابین است.
با همه این‌ها مشتریان اصلی گیربکس‌های CVT ارزان قیمت خودروسازان چینی و ایرانی هستند که در ایران قرار بود از گیربکس‌های ساخت شرکت پانج بلژیک استفاده شود که به علت بازگشت تحریم ها این مسئله به سرانجام نرسیده‌است.
گیربکس‌های CVT به علت عدم استفاده از چرخدنده های رایج، حس شتاب گیری قدرتمندی ندارند و عدم اتصال موتور به گیربکس به خوبی حس می‌شود. در نتیجه شتاب گیری خودرو چندان سریع نخواهد بود و برای رسیدن به شتاب مناسب باید فشار زیادی به آن وارد شود.
به دلیل ظرفیت محدود انتقال قدرت، نمی‌توان از این گیربکس‌ها در محصولات با عملکرد بالا استفاده کرد. در نتیجه مناسب موتورهای توربو شده با گشتاور بالا نیستند.
عمر این دست از گیربکس‌ها نیز به طور معمول کمتر از گیربکس‌های دستی و اتوماتیک است و نیاز به سرویس دوره‌ای دارد. در نتیجه خودروی شما به طور معمول باید چند روزی در تعمیرگاه بخوابد.
این مسئله با کمبود نیروی ماهر نیز تشدید می‌شود.
در نهایت عدم استفاده از فن آوری‌ها جدید و کیفیت پایین قطعات به کار رفته در محصولات رایج وارداتی به ایران، باعث شده تا مالکین این دست از خودروها با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم کنند. این مسئله به خصوص در بازار دست دوم به خوبی خود را نشان می‌دهد.
حتی در صورت سرمایه‌گذاری شرکت پانچ بلژیک در کشور ما و استفاده از این دست گیربکس‌ها در محصولات داخلی، مشخص نیست که این گیربکس‌ها با چه کیفیتی به تولید برسند و با توجه به علاقه وافر طرف ایرانی به کاهش هرچه بیشتر کیفیت، آینده چندان روشن و مناسبی در انتظار مصرف کننده ایرانی نخواهد بود.
در ادامه می توانید مطالب مرتبط با گیربکس CVT را مطالعه کنید.
تویوتا از موتور، سیستم هیبرید و سیستم چهارچرخ متحرک جدید رونمایی کرد
سریع و اقتصادی؛ بررسی ویژگی های نسل تازه گیربکس های CVT نیسان
قرارداد مشترک پانچ و ایدرو؛ گیربکس بلژیکی برای خودروهای چینی و ایرانی
تزریق هیجان به جعبه دنده های CVT توسط تویوتا؛ e-CVT چگونه کار می کند؟
