میزگرد فارس| پاویون ایران، هزینه‌های گزاف با خروجی تقریبا هیچ/ در چندماه باقیمانده از اکسپوی دبی چه باید کرد؟

گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ این روزها نمایشگاه اکسپوی دبی به‌عنوان یکی از مهمترین رویدادهای جهانی در حال برگزاری است و عملکرد بسیار ضعیف پایون ایران، منجر به انتقادات گسترده از شرکت سهامی نمایشگاه‌ها در وزارت صنعت، به‌عنوان نهاد متولی این موضوع شده است. 

اکسپو تا فرودین ادامه دارد و کارشناسان معتقدند می‌توان با تغییر مسیر کنونی و انجام اصلاحات جدی، نمایش آبرومندتری از ایران ارائه داد.

اما در بررسی‌ها مشخص شده این عملکرد سوال‌برانگیز در سایر نمایشگاه‌‌های بین‌المللی نیز وجود داشته و این در شرایطی که حضور ایران در این رویدادهای جهانی هم  یک فرصت مهم برای نمایش تصویری واقعی از ایران به جهان است و هم موقعیتی است که حضور کشورمان در بازارهای صادراتی قدرتمندتر شود.

در این رابطه، میزگردی را با موضوع برگزاری نمایشگاه ۲۰۲۱ اکسپو دوبی با حضور «میثم جعفری» فعال عرصه نمایشگاه‌های بین‌المللی و «امید محدث» کارشناس اطلاع‌رسانی فرهنگی در خبرگزاری فارس برگزار کرده ایم. در این میزگرد تلاش کردیم در کنار نقد و بررسی عملکرد پایون ایران و راه‌های بهبود عملکرد کشور در زمان باقی مانده از اکسپو بپردازیم و فراتر از آن، پاسخی برای این سوال جدی پیدا کنیم که چرا ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی عملکردی ضعیف دارد و راه برطرف‌شدن این معضل چیست؟

این هزینه‌های گزاف صرف چه چیزی شده است؟

فارس: پاویون ایران در اکسپوی ۲۰۲۱ دبی را چگونه دیدید؟

جعفری:‌ نقدهای وارده به حوزه اکسپو را می‌توان در چند بخش تقسیم کرد. اکسپو محل تلاقی، فرهنگ، فناوری و برنامه توسعه کشورهای مختلف است. بسیاری از کشورهای حتی برنامه‌های سرمایه گذاری خود در بخش‌های مختلف را در پاویون خود در نمایشگاه اکسپو معرفی می‌کنند. در این نمایشگاه کشورها، تمدن خود و رویکرد خود به آینده را با تاکید بر حوزه هایی که در آن برتری دارند، مطرح می‌کنند. برای مثال برخی از کشورها مانند آمریکا که حوزه فناوری برتری دارند، مزیت خود را در این حوزه مورد تاکید قرار می‌دهند. برخی کشورها در حوزه سلامت و برخی کشورها هم بر حوزه گردشگری تمرکز می‌کنند.

متاسفانه برخوردی که با پاویون ایران در نمایشگاه اکسپو شد، مانند بسیاری دیگر از نمایشگاه‌های گردشگری بوده است که ایران در آن شرکت می‌کند.

معماری پاویون ایران در اکسپو، باوجود هزینه بسیار گزافی که برای آن شده است، هیچ مفهومی از معماری ایرانی-اسلامی ندارد. منطقی است در زمان ورود به پایون، نشانه‌هایی از تاریخ اصیل فرهنگی و تمدنی ایران داشته باشیم که متاسفانه جای آن کاملا خالی است. اما الان نمی‌خواهم به حوزه نقد معماری اکسپو وارد شوم که البته نقد به جایی است. فعلا به موضوع محتوای پاویون ایران در نمایشگاه اکسپو می‌پردازم.

من دوبار از اکسپو بازدید کرده‌ام و اغلب پاویون‌های نمایشگاه را دیده‌ام؛ همگی از ابزارهای مدرن استفاده می‌کردند اما در پاویون ایران می‌بینیم که یک خانم با لباسی مانند پرسنل هواپیمایی یا هتل، پشت کانتری مانند کانترهای هتل ایستاده است و اصلا به اینکه وارد جایی متعلق به ایران شده‌ایم، شبیه نیست.

^{بخشی از پایون ایران در اکسپو دبی}

اولین تصویری که در آنجا دیدم از یک تلویزیون در پاویون بود که تصاویری از لنج‌های چوبی ماهی‌گیری قدیمی در قشم را نمایش می‌داد و دختری با لباس پاره و چشم سبز در ساحل دریا می‌دوید. این تصویری بود که از ایران در پاویون ایران دیدم.

این تصویر را بگذارید در کنار صنعت، گردشگری، فناوری، معادن، صنعت و فضایی کشور ما. علاوه بر اینکه ایران تمدن بزرگی در حد تمدن شوش داشته است که هم اکنون هم در موزه لوور فرانسه بخشی مربوط به تمدن ایران وجود دارد، چرا نشانه ای تمدن ایران در پاویون نیست؟ چرا از عرصه فضایی ایران یا از حوزه پزشکی کشور نشانه ای در پاویون نیست؟ 

می توانستیم حتی معماری دوران صفوی و معماری حرم رضوی را هم به عنوان معماری ایرانی اسلامی نشان دهیم که نشان نداده بودیم.

حتی یک نفر شبیه به مسئول حراست هم روی صندلی در پاویون ایران نشسته بود که بیشتر از بازدیدکننده می‌پرسید که کجا دارد می‌روید؟ من فارسی صحبت می‌کردم اما اگر فارسی صحبت نمی‌کردم کسی نبود که به زبان دیگری بازدیدکنندگان را راهنمایی کند.

یک بخشی هم به عنوان معرفی صنعت و معدن وجود داشت که یه سری سنگ مصنوعی را هم نمایش داده بودند. در حالی که ما بهترین سنگ‌های معدنی را داریم. بسیاری از آثار تاریخی ما آثار سنگی است. حتی می‌توانستیم نمونه ای از مجسمه‌های سنگی تاریخی کشور را می‌گذاشتند.

^{بخش دیگری از پایون ایران} 

پاویون‌ها در اکسپو، کافه ای هم دارند. باوجود انواع غذاهای سنتی و دمنوش‌های متنوعی که در ایران وجود دارد، در کافه ایران در اکسپو تهیه غذای قریشی کوکوسبزی توزیع می‌کرد. در حالی که می‌توان از این امکان برای معرفی غذای ایرانی هم استفاده کرد.

فروشگاه کوچکی هم در پاویون وجود داشت که یک سری فرش‌های کوچک ابریشم و زعفران و پسته و سوهان در آن فروخته می‌شد. این شد پاویون ایران.

من نفهمیدم چرا ایران با این هزینه گزاف در این نمایشگاه شرکت کرده است؟ برای نمایش این محصولات بوده است؟ اصلا شرکت نمی‌کردند. با این مدل هیچ نفعی برای مردم ندارد.

در پاویون با چند نفر درباره برنامه‌های پاویون صحبت کردم و گفتند که برنامه خاصی نداریم. پاویون همین است که بیاید بازدید کنید و بروید.

این تصویر را نگاه دارید و وارد پاویون دیگر کشورها شویم. شاید اسم برخی از کشورها مثل تایلند و تانزانیا بیاید مردم بخند و بگویند این کشورها هم مگر چیزی برای نمایش دارند؟ برای مثال کشور فلسطین یک پاویون به اسم قدس داشت که بسیار خوب و بهتر از ایران بود. 

پاویون همه کشورهای اروپایی را دیدم و اینکه پاویون خوبی داشته باشند عجیب نیست اما پاویون کشورهای مراکش و تایلند بی نظیر بود.

در پاویون تایلند، صنعت ساختمان، حوزه توریسم، حوزه توریسم سلامت، گیاهان دارویی و حمل و نقل این کشور معرفی شده بود. حتی پزشکان خود را هم معرفی کرده بودند. معرفی در قالب آسانسوری با ظرفیت ۵۰ نفر که بالا می‌رفت انجام می‌شد و این موضوعات روی صفحه نمایش دیوارهای آن نمایش داده می‌شد که بی نظیر بود.

^{پایون تایلند در اکسپو}

در غرفه مراکش، براساس معماری ایرانی اسلامی راهرویی چوبی ساخته شده بود که در هر بخش آن درخت آرگان، صنایع دستی، معماری و … نمایش داده شده بود. پاویون مراکش هم بسیار بهتر و با برنامه تر از پاویون ایران بود.

بخشی از پایون مراکش

^{پایون عربستان سعودی}

علت اصلی ضعف پایون ایران چه بود؟

به نظر من نقطه ضعف اساسی پاویون ایران، مدیریت آن بود که به مدیریت دولتی پاویون باز می‌گردد و اینکه دولت از جیب خود برای اکسپو هزینه کند توجیه ندارد. به عنوان کسی که سال‌ها در بخش خصوصی و دولتی کار کرده ام، می‌دانم که در هیچ کشوری، پاویون کشور در اکسپو دولت را برگزار نمی‌کند. همه پاویون‌ها اسپانسر دارند و اسپانسر هم معرفی هم شده است. بخشی از پاویون هم به دولت اختصاص داده می‌شود.

وقتی شرکت‌های بزرگی در حوزه صنایع غذایی، داروسازی، پزشکی، گردشگری در ایران وجود دارند، چرا پاویون را باید دولت برگزار کند؟ آیا اسناد اینکه این ۲۰ میلیون دلار خرج چه می‌شود را منتشر می‌کنند؟ آیا وقتی هزینه از جیب دولت و بیت‌المال است، برای برگزارکنندگان دولتی اصلا موضوعیت دارد که خروجی قابل‌قبولی از نمایشگاه بگیرند؟ یا اینکه بودجه را طوری هزینه کنند که بیشترین کارایی را داشته باشد؟ 

شعار امسال اکسپو طبیعت و حفظ طبیعت بوده است ولی معماری پاویون امسال ایران متناقض با این شعار بود. طرح اولیه ای که برای این پاویون در مناقصه برگزار شده بود با شعار نمایشگاه همخوان بود و قرار بود در طراحی از کوزه‌های گلی و گوهای شیشه ای و آلومینیومی استفاده شود، اما این طرح اجرا نشده است. پس اصلا این مناقصه چی بوده است؟ یک جا رو به این پاویون زده نشده بود.

در ورود به پاویون هلند،‌ چتری به افراد داده می‌شد که فکر کردیم نشانه بارانی بودن کشور هلند است. اما در زیر این چتر، محصولات و فناوری هلند معرفی می‌شد و اتفاقا در کشوری که سراسر باران است توضیح دادند که چه برنامه ای برای نگهداری آب دارند. حتی می‌توانستیم ارزش کویر، ارزش باد و آفتاب را نشان دهیم.

ایران نه در حوزه ساختار و نه در حوزه محتوا چیزی برای عرضه نداشت. کلا ۳ ماه تا اکسپو باقی مانده و فرصتی برای تغییر ساختار و معماری نیست. اما می‌توان محتوا را اصلاح کرد.

این معماری بدترین نوع معماری بود که فضا را کشته بود. ۵۰ درصد فضای قابل استفاده برای غرفه سازی از بین رفته بود. کسی که پاویون را اجرا کرده اصلا با ساخت فضای نمایشگاهی آشنا نبوده است. حتی می‌توانستیم نقش جهان اصفهان را اجرا کنیم که جدید و کاربردی تر هم بود.

^{توصیف مجدالدین معلمی، معاون حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، در خصوص پایون ایران}

مهمترین رخداد بعد از المپیک و جام جهانی

محدث: اساسا نگاه ما به اکسپو نگاه غلطی است. اکسپو بعد از المپیک و جام جهانی مهم‌ترین رخداد جهانی است. زیرا در این نمایشگاه، فرصت ارائه فرهنگ، فناوری و توسعه به کشورها داده می‌شود و میزان توجه خود را به این عناصر فرهنگی به نمایش می‌گذارند و الا اگر تجهیزی فناورانه نمایش داده شود که این دستگاه در آینده توسط شرکت و کشور دیگری هم تولید می‌شود و مختص یک کشور نیست.

زیربنای توسعه کشورها عناصر فرهنگی کشورها است. شعار نمایشگاه  اکسپوی دبی ذهن خلاق و خلق آینده است. اما آنچه که در پاویون ایران در نمایشگاه امسال می‌بینیم این معنی را می‌دهد که مسوولان پاویون شعار نمایشگاه را اصلا درک نکرده اند. در نمایشگاه امسال نشانی از اینکه می‌خواهیم برای آینده چه کنیم ندیده‌ ام.

تم پاویون ایران در نمایشگاه امسال تم شهرزاد قصه‌گو و داستان هزار و یک‌ شب در نظر گرفته شده است و ایده خوبی است اما در واقع نتوانسته بودیم حتی این مفهوم را هم در اجرا به خوبی برسانیم.

در روایت‌گری ضعیف هستیم

این موضوع به دلیل همین ضعف ما در روایت‌گری است. امروز چرا کشورهای دیگر دست روی داشته‌‌های فرهنگی و ملی ما می‌‌گذارند؟ برای مثال کشور آذربایجان هنرمند شاعر ما نظامی گنجوی را مصادره می‌کند؟ زیرا ما نمی‌توانیم داشته‌‌های خود را روایت کنیم. 

معتقدم که مشکل اصلی ما ساختاری است و تا زمانی نمایشگاه اکسپو در اختیار یک وزارتخانه باشد، اتفاق خاصی در این نمایشگاه نمی‌افتد. چون ذینفعان آن به قدری گسترده هستند که زیر یک سقف جمع نمی‌ شوند. 

در این زمینه حتی دستاوردهایمان را هم به خوبی اطلاع رسانی نکرده‌ ایم. چرا سازمان صدا و سیما به این نمایشگاه نرفته و دستاوردها و اتفاقاتی که در نمایشگاه رخ می‌ دهد را معرفی نکرده و به گوش مردم نرسانده است؟ مسئله اطلاع رسانی اصلا در اکسپو دیده نشده است.

معتقدم که نمایشگاه اکسپو نیاز به یک ساختار فراسازمانی دارد. اکسپو نباید کاملا در اختیار دولت یا کاملا در اختیار بخش خصوصی باشد. زیرا بخش خصوصی صرف هم توان برگزاری اکسپو را ندارد.

باید مانند بسیاری از ساختارها در نظام کشور که وجود دارند و اتفاقا هم موثر هستند، اکسپو هم باید به جایی تعلق داشته باشد که تغییر نگاه مدیران دولت‌ها در آن تغییر ایجاد نکند، زیرا ذینفعان اکسپو عموما کسانی هستند که با فرهنگ عامه پیوستگی دارند؛ نه به بخش دولتی.

روح اکسپو را درک نکرده ایم

فارس: یعنی نهاد متولی اکسپو سیاست گذاری را تعیین کند و اجرا را به بخش خصوصی بگذارد؟ 

محدث: خیر؛ اتفاقا معتقدم که سیاست گذاری را هم نباید خودش تعیین کند. بگذارد ذینفعان تصمیم بگیرند. 

امروز داشتم سابقه اکسپو را می‌خواندم. از ۲ سال قبل برای دریافت طرح‌ها فراخوان داده اند. از بین طرح‌ها انتخاب کرده اند و کار به اینجا رسیده است. کاملا مشخص است که یک نگاه دولتی منجر به انتخاب این طرح شده است.

اینکه می‌گوییم روح اکسپو را درک نکرده ایم و برای ساخت پاویون از چوب و تخریب جنگل استفاده کرده ایم منظورمان چیست؟ وقتی شهر نمایشگاهی را در دبی ساختند، به یک درختی که متعلق به منطقه بیابانی دبی است برخوردند و وجود این درخت در شهر دبی عجیب بود. این را به فال نیک گرفتند و با حفظ آن درخت، شهر نمایشگاهی را پیرامون این درخت ساختند. آن را به نماد همبستگی و اتحاد ملت‌ها در اکسپو تشبیه کردند. از یک درخت ساده معنی تولید کرده اند. در حالی که اگر در ایران بود آن را قطع کردیم چون مزاحم کار ما بوده است.

ما در تولید، بازتولید و خلق معنا ضعیف هستیم، در حالی که سابقه فرهنگی لازم را داریم.

برای مثال فرش یکی از عناصر فرهنگی کشور ما است. حتی یک فرشی را که در نمایشگاه گذاشته‌ ایم را هم نمی‌دانستیم که باید دقیقاً با آن چه کنیم و کجا بگذاریم. نه کسی می‌تواند برود آن را ببافد و نه قابل تشخیص است که دار قالی است.

بنابراین معتقدم که ایران در بیان مفاهیم خود در اکسپو و در همه رویدادهای فرهنگی دچار لکنت است. 

*برای روز ملی ایران در اکسپو از همین الان برنامه‌ریزی کنیم

فارس: در مدت زمان باقی مانده تا اتمام نمایشگاه اکسپو برای بهبود آن چه می‌توانیم کنیم که وضعیت بهتر شود؟

جعفری: نمایشگاه اکسپو تا فروردین ماه ۱۴۰۱ برقرار است. کشورهایی که در طول برگزاری نمایشگاه اکسپو، روز ملی دارند می‌توانند برنامه ویژه ای برای آن در نمایشگاه داشته باشند. ما هم در مدت زمان برپایی اکسپو ۲۲ بهمن را داریم اما جزئیات برنامه بزرگداشت این روز مشخص نیست. در بروشور اکسپو هم جزیئاتی از این برنامه نبود.

راه کار این است که دست از بخش دولتی در این نمایشگاه برداریم. در حال حاضر گویا بخش خصوصی و اصناف با نمایشگاه اکسپو قهر ناگفته ای دارند. هزینه ای زیادی را از کسی که می‌خواهد در اکسپو باشد می‌گیرند زیرا می‌گویند احتمالا فروش خواهد داشت و منتفع می‌شود. البته این ایراد در همه نمایشگاه‌های گردشگری ایران وجود دارد. برای مثال کشور ترکیه یک سالن بزرگ می‌گیرد و به همه شرکت‌های گردشگری که خواستار حضور در پاویون هستند، هم امکان حضور رایگان را می‌دهد. تفکر کشور ترکیه این است که پول از طریق توریست به کشور باز می‌گردد. اما ایران برای حضور علاقمندان در پاویون، هزینه دریافت می‌کند و کاملا برعکس عمل می‌کند. 

در حال حاضر که این پول از جیب کشور و دولت رفته است، حداقل دیگر از افرادی که خواستار حضور در پاویون هستند برای رونق پاویون و بهتر شدن وضعیت هزینه دریافت نکنیم.

در حال حاضر، امکان حضور هنرمندان را در این نمایشگاه داریم و می‌توانیم از ظرفیت نهادهای هنری استفاده کنیم. برای مثال می‌توانیم بخشی از آثار خانه هنرمندان و موزه هنرهای معاصر را در نمایشگاه عرضه کرد. حتی اگر هنرمندان ایرانی در این نمایشگاه محصول هم بفروشند باز ایرادی ندارد، زیرا این درآمد هم نصیب هنرمند ایرانی می‌شود و به کشور ما باز می‌گردد و یک هنرمند ایرانی بزرگ می‌شود.

همچنین برای اصناف ۵ هزار دلار هزینه کرد برای حضور در این نمایشگاه هزینه ای نیست. مثلا قالی ای در پاویون بافته شود.

برای بخش خصوصی که هزینه کرده دست خالی برگشتن ضرر است

فارس: چه دلیلی باعث می‌شود که اگر این کار را بخش خصوصی انجام می‌داد، بهتر از دولتی انجام می‌داد؟

جعفری: وقتی بخش خصوصی این کار را انجام دهد برای مثال انجمن فرش حضور پیدا کند، بهترین قالی را می‌برد. ۲ قالیباف حرفه ای می‌برد. به جای فروش چند عدد فرش، چند قرارداد کلان می‌بندد. با افراد مطلع و مربوط جلسه می‌گذارد. بخش خصوصی نقش خود را به درستی تشخیص می‌دهد و تعریف می‌کند و در جهت تامین منابع خود همه تلاش خود را می‌کند.

کارمند دولت اگر برود اکسپو قرار داد ببندد یا نبندد، حق ماموریت خود را می‌گیرد. اما برای بخش خصوصی که هزینه کرده دست خالی برگشتن ضرر است. مشکل در بخش دولتی، تشخیص است. چون نمی‌تواند درست تشخیص دهد نمی‌تواند راه حل خوبی هم بدهد.

چرا انجمن پسته کاران دعوت نشده بود؟ از این انجمن دعوت کنند یک درخت پسته بکارد، آن را معرفی کند. محصولات آن را معرفی کند. همچنین می‌تواند همه محصولات زعفران را از ابتدا تا انتها معرفی کند و در افراد شناخت ایجاد کند. فروش محصول را همه می‌توانند انجام دهند اما شناخت و حسی که در افراد ایجاد می‌شود، مهم است که باعث ایجاد ارتباط بین محصول و افراد می‌شود.

همچنین در بخش معرفی محصول، می‌توانیم وارد حوزه گیاهان دارویی شویم که در ایران در این زمینه قوی هستیم.  تمدن با معرفی محصول معرفی می‌شود. حتی اگر می‌خواهیم گز را معرفی کنیم، یک نفر در غرفه گز بپزد. نه فقط محصول را بفروشد.

در بخش فناوری هم توان زیادی در بخش پلتفرم، شبکه و نرم افزارها داریم. مهندسان ایرانی در حال رفتن به دبی، سیلیکون ولی و کانادا هستند، می‌توانیم به آنها فرصت بدهیم خودشان و کشورشان را معرفی کنند.

در کرونا با این تحریم و وضع کشور کمتر از کشورهای اروپایی عمل کرده ایم؟ در هر پاویونی یک بخش به تجلیل از کادر درمان در کرونا اختصاص داشت. حتی یک تابلوی تقدیر از کادر درمان در پاویون ایران نبود. 

چرا ربات سینای جراحی ایران را به اکسپو نبردیم؟

فارس: پس نظر شما این است که حوزه‌های کلیدی را تعریف کنیم و فضا را در اختیار هر صنف مربوط قرار دهیم که از افراد متخصص هر حوزه دعوت کنند؟

جعفری: این کار واقعا طی ۲ هفته شدنی است. بخش خصوصی علاقمندانی حاضر به حضور در پاویون و هزینه کردن برای آن هستند. به هر صنفی بگوییم همین الان حداقل ۱۰ نفر را برای این کار آماده دارد. برای مثال ۲ هزار دلار تا ۱۰ هزار دلار برای شرکتی که تجهیز پزشکی می‌سازد هزینه ای نیست که بیاید طی یک ماه حضور در پاویون ایران در اکسپو تجهیزات خود را معرفی کند.

محدث:‌ اکسپوی دبی نزدیک ما است و ما تجربه فرهنگی نزدیکی با آن داریم و برای ما آورده زیادی دارد. وقتی اکسپو در کشورهای دورتری برگزار شود برای ما به این اندازه آورده نخواهد داشت.

این نمایشگاه بهترین فرصت برای دیپلماسی عمومی است. امروز که دست مان به رسانه‌های بین المللی نمی‌رسد از این فرصت که از همه کشورها در آن جمع هستند، نباید غافل شویم.

امروز اکسپو نقطه مقابل جریانی است که به دنبال منزوی کردن و شکست ساختار اقتصاد ایران است. می‌خواهند فضایی را علیه ایران منتقل و القا کنند که جای شکستن این فضا در اکسپو است.

چرا ربات سینای جراحی ایران را به اکسپو نبردیم؟ داستانش را هم بگوییم.

در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی هم بسیار قوی هستیم. می‌توانیم این موضوع را معرفی کنیم.

در تولید معنی و مفهوم مشکل داریم. وقتی راجع به پرستار صحبت می‌کنیم، معنی ایثارگری به ذهن متبادر می‌شود. برای خلق معنای ایثارگری حتی نیاز نبود سراغ جنگ و دفاع مقدس برویم، حتی می‌ توانستیم معنای ایثارگری اجتماعی را خلق کنیم و آن را از زبان ایران در اکسپو معرفی کنیم.

اگر در سه تا چهار ماه آینده یک مدیریت فرهنگی در اختیار مدیریت تخصصی نمایشگاهی قرار بگیرد، بتوانیم برای سازه‌های فرهنگی ایران در اکسپو را معنی خلق کینم می‌توانیم بگوییم از اکسپوی دبی نتیجه ای گرفته‌ ایم که می‌ توانیم تا پنج سال آینده از آن بهره‌برداری کنیم و از آن سود کنیم.

نظام سرمایه داری خود را قالب می‌کند و حتی مد را تعریف می‌کند. در جایی که فضای عمومی است می‌توانیم اصالت را پیدا کنیم. وقتی فرهنگ عامه را در فرهنگ عمومی توسعه می‌دهیم می‌توانیم خود را قالب کنیم. اکسپو این ویژگی را دارد. اگر در پاویون ایران نتوانیم کنش ارتباط جمعی را بین افراد برقرار کنیم و افراد را به فرهنگ خود گره بزنیم، یک بازدیدکننده فقط بازدیدی انجام داده و رفته و در حد همان بازدیدکننده باقی می‌ ماند.

موسیقی ایرانی دارای هویت است؛ آیا موسیقیدانی نداشتیم که در اکسپو کنسرتی برگزار کند؟ کاش حداقل برای روز ملی ایران این کار را می‌کردیم.

نه زیرساخت، نه اینترنت و نه شبکه اجتماعی متعلق به ما نیست. اگر امروز عکس شهید سلیمانی را کسی در اینستاگرام بگذاریم صفحه اش بسته می‌شود، اکسپو بهترین فرصت است برای معرفی خودمان. حرف زدن با دنیا امکان خوبی است.

هنوز خودم غرابت اکسپو را با شرکت سهامی نمایشگاه‌ها در وزارت صنعت نفهمیده ام. وزارت ارشاد در این نمایشگاه کجاست؟ اکسپو قالب فرهنگی و هنری دارد. این بخش‌ها بخش رسانه اکسپو را تقویت کنند؛ خبرنگار ببرند. حتی گیفت به بازدیدکننده‌ها بدهند.

سوال بزرگ این است که ۲۰ میلیون دلار کجا رفته است؟ چه طوری دور ریخته اند؟ خرج کردن این پول بدون نتیجه هنر است.

وزرای مربوط وزیر صنعت را راضی کنند که دست از سر اکسپو بردارد و بتوانند به محتوای پاویون رسیدگی کنند.

برای اکسپوی بعدی با برنامه وارد شویم

فارس: برای اکسپوهای بعدی چگونه می‌توانیم حضور بهتری داشته باشیم؟

جعفری: اکسپوی بعدی ژاپن است. اکسپوهای کوچک را هم در این فاصله داریم.

باید از الان یک برنامه ریزی برای اکسپوی کشاورزی هلند داشته باشیم و بعد هم باید اکسپوی ژاپن را تعیین تکلیف کنند.

حداقل اگر دولت نمی‌تواند دست از سر اکسپو بردارد، طوری برنامه ریزی کند که بخش خصوصی هم در آن حضور داشته باشد. هر چه دولت کوچک تر باشد و بخش خصوصی وارد شود، فساد کمتر می‌شود و هزینه‌های دولتی هم کمتر می‌شود و رفاه مردم هم قطعا افزایش می‌یابد.

باید در همه نمایشگاه‌ها چه در بخش گردشگری و چه صنعت حضور بخش خصوصی تسهیل شود. یعنی از آنها بابت غرفه دیگر پول نگیرند. بی تعارف دولت در نمایشگاه‌ها شرکت می‌کند در حالی که خروجی ای ندارد اما چون سفر خارجی و حق ماموریت وجود دارد، مدیران دولتی مصر می‌ایستند و می‌گویند که باید در فلان نمایشگاه ایران حضور داشته باشد.

محدث: مشکل ما در اکسپو فرهنگی است. دولت نباید حضور تصدی گری داشته باشد، فقط باید تسهیل گری کند. ساختار درست است اما رفتار و فهم مدیران مشکل دارد.

چون ماهیت اکسپو فرهنگی است باید پژوهشگران و مدیران عرصه فرهنگ در این عرصه فعال باشند.

مشکل این است که فهم درستی از واقعه اکسپو نداریم. این مشکل هم در کوتاه مدت قابل حل نیست. باید در این مدت تلاش کنیم تا بفهمیم در اکسپوی آینده ارائه و نمایشی از فرهنگ و تمدنی از ایران داشته باشیم که برای دیگران هم قابل فهم و قابل ترجمه باشد.

انتهای پیام/